Hòa thượng Thích Trí Quang tên khai sinh Phạm Quang, sinh năm Giáp Tý, ngày tây 21-12-1923 tại làng Diêm Điền, tổng Long Đại, phủ Quảng Ninh (nay là phường Đức Ninh Đông, thành phố Đồng Hới), tỉnh Quảng Bình. Ngài có tổ tiên người gốc Hải Dương.
Ngài là con thứ tư trong gia đình có 6 anh em trai, hai anh đầu khác mẹ. Mẹ ngài là hội viên Hội Tiên Thiên Thánh Giáo (hội những người lên đồng). Cha ngài bán thế xuất gia với ngài Thích Đắc Quang, pháp danh Hồng Nhật.
Đại lão Hòa thượng được Bổn sư phú pháp, Thiền tông Lâm Tế, Thiền hệ Đạo Mân Quốc sư, lưu xuất từ Tổ sư Nguyên Thiều, với pháp danh Nhật Quang, pháp tự Trí Hải, pháp húy Thiền Minh. Đạo hiệu Trí Quang là do Giáo thọ sư của ngài là Đại sư Trí Độ ban.
Ngài xuất gia năm 1936 với Đại sư Hồng Tuyên ở chùa Phổ Minh, sau đó vào kinh đô Phú Xuân tu học và gắn bó với Phật giáo cố đô, đặc biệt Pháp nạn năm 1963 xuất phát từ Huế trong Tuần lễ Phật đản Phật lịch 2507.
Khi ngài được 6 tuổi, bố mẹ cho học chữ Hán và chữ quốc ngữ. Sau đó ngài được gửi đi tu học tại chùa Báo Quốc, Huế với các Hòa thượng Thích Trí Độ, Thích Mật Thể v.v… là những vị sáng lập Phong trào Chấn hưng Phật giáo tại miền Trung Việt Nam.
Năm 1937, sau một năm xuất gia ngài vào Huế theo học chương trình đào tạo tăng sĩ và hoàn tất chương trình vào năm 1944.
Mùa hè năm 1946, ngài được mời theo Hòa thượng Thích Trí Độ ra Hà Nội thành lập Phật học viện tại chùa Quán sứ.
Cuối năm 1946, ngài trở về Quảng Bình thọ tang cha, sau đó ra Huế tu tại chùa Từ Đàm.
Ở Huế vì hoạt động trong Hội Phật giáo Cứu quốc, ngài bị chính quyền Pháp thời ấy bắt giam và bị quản thúc sau khi được trả tự do.
Đầu năm 1947, Pháp chiếm Quảng Bình, ngài vào chiến khu chống Pháp, phụ trách quận hội của Liên Việt.
Năm 1963, sau khi Tổng thống Ngô Đình Diệm dùng bạo lực đàn áp các cuộc biểu tình phản kháng của Phật giáo, Hòa thượng Thích Trí Quang đã đóng một vai trò quan trọng trong việc phát động và duy trì phong trào đấu tranh của Phật giáo vì bình đẳng tôn giáo, cuối cùng đã dẫn đến sự sụp đổ của chế độ Ngô Đình Diệm.
Trong Sự kiện Phật Đản 1963, Hòa thượng Thích Trí Quang là nhà lãnh đạo Phật giáo được báo chí quốc tế nhắc nhở tới nhiều nhất. Tuần báo Time đã từng đăng hình Hòa thượng với lời ghi chú “Người làm rung rinh nước Mỹ”.
Trong vụ Biến động Miền Trung vào năm 1966, Hòa thượng Thích Trí Quang là người đề nghị đồng bào đưa bàn thờ Phật xuống đường để ngăn chặn lối đi của quân chính phủ.
Khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất được thành lập, ngài là Chánh Thư ký Viện Tăng Thống, trong khi Hòa thượng Thích Tâm Châu là Viện trưởng Viện Hoá Đạo.
Năm 2013, ở tuổi 91, Đại lão Hòa thượng đã trở về thăm quê nhà sau hơn 60 năm xa cách và lưu lại chốn cũ là chùa Từ Đàm, tiếp tục việc dịch thuật kinh điển và chuyên tâm hành trì cho tới ngày viên tịch.
