Sáng nay 24/12, trong khuôn khổ Tuần Huân tu và Khóa bồi dưỡng trụ trì năm 2025, tại Việt Nam Quốc Tự (TP. Hồ Chí Minh), Hòa thượng Thích Lệ Trang – Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN, Trưởng Ban Nghi lễ Trung ương, Trưởng Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM, Trưởng Ban Tổ chức Tuần Huân tu và Khóa bồi dưỡng trụ trì năm 2025 đã quang lâm thuyết giảng chuyên đề Nghi lễ Phật giáo đến chư Tôn đức Tăng Ni hành giả tham dự khóa học.
Buổi thuyết giảng có sự tham dự của chư Tôn đức Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP.HCM, chư Tôn đức hành giả Tuần Huân tu, cùng gần 1.000 Tăng Ni đang tu học tại các tự viện trên địa bàn TP.HCM.
Trong nội dung thuyết giảng, Hòa thượng trình bày ý nghĩa và giá trị của Nghi lễ Phật giáo trong thiền môn tự viện. Hòa thượng nhấn mạnh, nghi lễ Phật giáo là những nét cổ kính truyền thống, được hình thành và duy trì từ ngàn xưa, gắn liền với đời sống tu tập của người xuất gia, thể hiện một cách gần gũi trong sinh hoạt thiền môn và nếp sống tự viện. Nghi lễ không chỉ mang giá trị tâm linh, mà còn là phương tiện giáo dục, hướng dẫn đại chúng quay về đời sống chánh niệm, trang nghiêm và thanh tịnh.
Theo Hòa thượng, nghi lễ không tách rời đời sống tu tập, mà hiện diện một cách tự nhiên trong sinh hoạt hằng ngày của thiền môn tự viện. Thông qua nghi lễ, người xuất gia rèn luyện oai nghi, giữ gìn giới hạnh, đồng thời giáo hóa đại chúng bằng chính hình ảnh trang nghiêm, chuẩn mực trong hành trì.
Bên cạnh những giá trị tích cực đó, Hòa thượng cũng chỉ ra một số biểu hiện lệch chuẩn và tình trạng lạm dụng nghi lễ trong thực hành Phật sự hiện nay. Việc thực hiện nghi lễ không đúng tinh thần chánh pháp, thiên về hình thức hoặc phô trương có thể làm sai lệch ý nghĩa nguyên thủy của nghi lễ Phật giáo. Do đó, Hòa thượng lưu ý yêu cầu điều chỉnh và chuẩn hóa nghi lễ theo đúng quy củ thiền gia, bảo đảm tính trang nghiêm, giản dị và đúng pháp.
Liên quan đến công tác quản lý tự viện, Hòa thượng nhấn mạnh vai trò của người trụ trì trong việc giữ gìn và định hướng thực hành nghi lễ thiền môn. Theo đó, người trụ trì cần am tường nghi lễ, nêu gương trong hành trì, đồng thời hướng dẫn tín đồ tu tập đúng pháp, giúp Phật tử hiểu đúng ý nghĩa nghi lễ, tránh mê tín hoặc hiểu sai mục đích tu học.
Trong khuôn khổ buổi thuyết giảng, Hòa thượng cũng hướng dẫn một số nội dung căn bản của nghi thiền môn, như nghi thức sái tịnh, khai chuông bảng, cùng những yêu cầu về chuẩn mực hình ảnh của sám chủ và người hành nghi lễ, nhằm bảo đảm sự trang nghiêm, thống nhất và đúng pháp trong sinh hoạt tự viện.
Bên cạnh phần trình bày chuyên đề, Hòa thượng đã dành thời gian giải đáp một số câu hỏi của chư Tôn đức Tăng Ni liên quan đến thực hành nghi lễ Phật giáo trong bối cảnh xã hội hiện nay, góp phần làm rõ thêm các vấn đề thực tiễn đặt ra trong đời sống thiền môn.
Buổi thuyết giảng khẳng định, nghi lễ là một bộ phận quan trọng của văn hóa Phật giáo, cần được gìn giữ và phát huy trên nền tảng chánh pháp và quy củ thiền gia, đồng thời được vận dụng phù hợp để đưa Phật giáo đến gần hơn với đời sống hiện đại, trang nghiêm nhưng không rườm rà, giản dị mà vẫn giữ trọn ý nghĩa truyền thống.
Chiều cùng ngày, đại chúng tiếp tục tham dự buổi thảo luận chuyên đề về Nghi lễ Phật giáo, do Hòa thượng Thích Minh Thông và Hòa thượng Thích Lệ Trang đồng chủ trì.
