Sáng 15-4, tại đền Đô (Bắc Ninh) diễn ra lễ cáo yết tôn thất nhà Lý, cung thỉnh linh vị về khu bãi Sập, xã Mai Lâm (Đông Anh, Hà Nội). Tại đây, chiều cùng ngày, đại diện con cháu dòng họ Nguyễn gốc Lý cúng đàn phát tấu, đàn tiếp linh cho 70 vị tôn thất nhà Lý lâm nạn năm 1232.
Đàn lễ lập trên di tích nền cũ ngôi chùa xưa, gần khu Hoa Lâm viên, nay là bãi đất mướt xanh ngô, khoai nằm bên triền đê sông Đuống. Trước khi cúng tiếp linh, đại diện con cháu nhà Lý thắp hương tại bệ thờ nhà Lý-xây lại trên nền lăng cổ, cách khu lập đàn thờ chừng 200m.
Các nguồn sử liệu và phát hiện khảo cổ gần đây cho thấy, khu vực Hoa Lâm, làng Du Lâm, nay thuộc thôn Du Nội, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh là nơi 70 tôn thất nhà Lý và hơn 100 tùy tùng gặp nạn năm 1232. Sau biến cố lịch sử nhà Trần thay ngôi nhà Lý, một số người còn lại của dòng họ Lý đổi sang họ Nguyễn tản đi khắp nơi.
Số liệu hiện tại, con cháu nhà Lý còn khoảng 3.000 người sinh sống chủ yếu ở Mỹ. Ở Việt Nam, con cháu họ Nguyễn gốc Lý còn chừng 700 người, trong đó ngót trăm người ngụ tại đất Mai Lâm.
Ban đầu, đại lễ cầu siêu dự định tổ chức trên quy mô lớn, có phối hợp Thành hội Phật giáo Hà Nội, Ban chỉ đạo đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội, và chính quyền huyện Đông Anh, kỳ vọng thu hút đông đảo phật tử trong và ngoài nước.
Cuối cùng, lễ cầu siêu gói gọn trong phạm vi dòng họ Lý ở Mai Lâm, phối hợp với chùa Phúc Lâm tiến hành. Sự kiện thể hiện tinh thần tri ân một triều đại đặt nền móng cho Thăng Long 1.000 năm văn hiến.
Theo ông Nguyễn Quốc Hưng trưởng họ Nguyễn gốc Lý ở Mai Lâm, hơn một trăm con cháu nhà Lý tề tựu dự lễ cầu siêu, diễn ra tại chùa Phúc Lâm (Mai Lâm, Đông Anh) trong ngày lễ chính.
Trước khi rước linh vị tôn thất nhà Lý về chùa Phúc Lâm quy y là nghi lễ triệu linh, kèm với nhiều lễ cúng đàn Tam phủ đối khám, giải oan cắt kết, chẩn tế cô hồn. Ngày kết thúc có lễ cầu Quốc thái dân an tại chùa Phúc Lâm.
Chưa đặt vấn đề hoà giải hai họ Lý – Trần
Trước đó, một số thông tin cho rằng, đại lễ cầu siêu này có sự tham gia của người họ Trần, với ý nghĩa hoà giải hai dòng họ. Ông Nguyễn Quốc Hưng cho biết: "Cho đến nay dòng họ Lý và Trần chưa gặp gỡ nhau lần nào, nên không có chuyện đại lễ cầu siêu nhằm mục đích hòa giải. Lễ cầu siêu lần này do con cháu dòng họ Lý tổ chức, rước vong các vị tôn thất nhà Lý về thờ cúng tại chùa Phúc Lâm (Mai Lâm). Bởi tất cả hậu duệ dòng họ Lý khi trăm tuổi đều được rước vong về thờ tại chùa này.
Tuy vậy, nếu thời gian tới để hai họ Lý – Trần gặp gỡ và hòa giải, chúng tôi rất hoan nghênh, điều này cũng hợp với tinh thần chung. Thực tế, nhân dân làng Du Nội, Mai Lâm tôn ba vị Lý Chiêu Hoàng, Trần Cảnh, Trần Thủ Độ là thành hoàng làng, thờ tại đình làng. Hàng năm, ngày 10-3 âm lịch là ngày hội làng với nghi lễ rước ba vị quanh làng".
