Chùa Pháp Vân còn có tên gọi khác là chùa Nành, tương truyền được xây dựng từ thời Lý. Chùa Pháp Vân còn được người dân trong làng gọi bằng cái tên dân dã là chùa Cả vì đây là chùa lớn nhất trong cụm 3 chùa gồm: chùa Cả (Pháp Vân), chùa Khánh Ninh dựng năm 1664, chùa Đại Bi dựng năm 1673.
Chùa Pháp Vân là một trong bốn chùa lớn ở nước ta: chùa Dâu, chùa Keo, Chùa Đậu và chùa Pháp Vân. Chùa Pháp Vân còn là 1 trong 4 ngôi chùa được dựng để thờ trong hệ thống tứ pháp Việt Nam là: Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện (ngày xưa ông cha ta trồng lúa nước, các yếu tố: mây mưa, sấm chớp này rất quan trọng, để tỏ lòng tôn kính đã dựng chùa để thờ).
Nằm trên thế đất “Rồng cuốn hổ chầu”, tổng thể kiến trúc chùa được trải dài với toà tiền đường 7 gian 2 dĩ, thiêu hương 6 gian và 3 gian thượng điện. Nhà giải vũ hai bên nối liền từ tiền đường xuống Điện mẫu.
Nổi bật nhất trong tổng thể kiến trúc là toà thuỷ đình (cũng gọi là phương đình) được đặt trên hồ nước. Toà thủy đình với 2 tầng 8 mái. Tương truyền, nhà thuỷ đình do bà Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền, vợ vua Lê Cảnh Hưng xây dựng vào thế kỷ 18 làm nơi múa rối nước trong những ngày hội làng.
Tiếp đó là cổng ngũ môn xây 2 tầng kiểu vòm cuốn bằng chất liệu đá xanh. Toà tiền đường được xây theo kiểu độc đáo, hiếm thấy ở các ngôi chùa thuộc vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng. Sát hai bên hồi người ta đã xây nổi lên 2 góc mái nhỏ, mỗi góc 4 mái, có 4 đao con cong vút toả ra 4 phía: đó là gác chuông và gác khánh.
Nằm giữa 2 góc là đôi rồng chầu mặt nguyệt lớn, tạo cho tổng thể kiến trúc uy nghi, đường bệ mà vẫn gần gũi với đời thường. Đây là một nét đặc trưng riêng của kiến trúc chùa Pháp Vân.
Hiện nơi đây vẫn bảo lưu được nhiều nghi thức của lễ hội dân gian truyền thống gắn với tục thờ Pháp Vân. Đó là Hội Đại hay còn gọi là hội nâng phan. Tục nâng phan là một nghi lễ chỉ có ở đất làng Nành. Cây phan tượng trưng cho khóm lúa, bó lúa được nâng lên khỏi miệng hố. Chùa Pháp Vân thực sự là một di sản văn hoa quý của Thăng Long – Hà Nội và cả nước.
