Lễ hội chùa Thầy là lễ hội lớn có từ lâu đời của xã Sài Sơn nói riêng và huyện Quốc Oai nói chung. Lễ hội đi vào tâm thức người dân địa phương và du khách thập phương như một hoạt động thường niên cần và luôn phải có hàng năm để thỏa mãn nhu cầu tín ngưỡng, giao lưu văn hóa và tham quan vãn cảnh của mọi người. Năm nay có ý nghĩa đặc biệt đối với chùa Thầy và Sài Sơn vì kỷ niệm 70 năm Ngày gắn cờ Đảng trên đỉnh núi Thầy (ngày chính hội chùa Thầy năm 1941), kỷ niệm 66 năm ngày thành lập chính quyền xã (1945 – 2011) nên lễ hội được chú trọng và tổ chức quy mô hơn.
Cũng như các lễ hội truyền thống khác, lễ hội chùa Thầy 2011 có đủ phần lễ và phần hội, tuy nhiên hai phần không tách rời mà thống nhất, tạo thành một lễ hội quy mô và ý nghĩa xuyên suốt ba ngày. Lễ hội là một chuỗi các sự kiện văn hóa và tâm linh gắn kết với nhau dựa trên truyền thống văn hóa và lịch sử của Sài Sơn. Ngày khai hội (7/4) được tổ chức sôi động và độc đáo tại sân khấu trước Thủy đình với nhiều sự kiện như: Đọc kim sách về đức độ của Pháp sư Từ Đạo Hạnh, biểu diễn trống hội, múa lân – sư – rồng, múa rối nước trên hồ Long Trì, các trò chơi dân gian và các gian hàng trưng bày và bán các sản phẩm truyền thống của xã, huyện. Đặc biệt là nghi lễ trang trọng rước lễ vật từ 6 thôn lên chùa, lễ Mục Dục, nghi lễ thắp hương. Buổi tối là thời gian dành riêng cho màn hát chèo đò trong chùa.
Ngày thứ hai của lễ hội là "sân" của các trò chơi dân gian sôi động và cuốn hút: cờ người, thi cầu lông… Điểm nhấn của ngày này là chương trình ca múa nhạc đặc biệt mang tên "Âm vang Sài Sơn" khơi gợi lại lịch sử và văn hóa xã Sài Sơn và huyện Quốc Oai. Đây chính là tâm điểm của phần hội trong lễ hội năm nay. Bên cạnh đó, lễ thả đèn hoa đăng sẽ lung linh và rực rỡ trên hồ Long Trì, màn pháo hoa huyền ảo, đẹp mắt sẽ kết thúc chương trình một cách ý nghĩa và ấn tượng. Ngày lễ chính (9/4) diễn ra lễ rước lễ từ chùa về Quán Thánh. Bên cạnh đó, các trò chơi dân gian, các gian hàng vẫn được tiếp tục. Buổi sáng còn diễn ra chương trình giao lưu ca nhạc của xã Sài Sơn và các xã trong huyện. Buổi chiều kết hội có chương trình quan họ đặc sắc…
Đây là lần đầu tiên, lễ hội chùa Thầy được tổ chức lớn và quy mô như vậy. Ban tổ chức lễ hội chùa Thầy 2011 hứa hẹn: Lễ hội chùa Thầy năm nay sẽ đáp ứng một cách hiện thực, hiệu quả đời sống văn hóa tinh thần của người dân trong tổ chức các nghi lễ và hưởng thụ các hoạt động hội, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của Sài Sơn, Quốc Oai, tri ân công đức các anh hùng dân tộc, các danh nhân văn hóa, các bậc tiền bối đã không tiếc máu xương cho mảnh đất Sài Sơn.
Từ một lễ hội thu hút, quy mô, ấn tượng, mang đậm văn hóa địa phương, những sự kiện lịch sử gắn với lễ hội sẽ được đông đảo mọi người biết đến. Vẻ đẹp cảnh vật, văn hóa, con người Sài Sơn được quảng bá sẽ thu hút khách du lịch, tạo đà cho du lịch huyện phát triển. Sau lễ hội năm 2011, các mùa lễ hội sau và Sài Sơn sẽ là một điểm sáng, độc đáo và cuốn hút trên bản đồ du lịch Việt Nam.
