Chùa Hương được biết đến rộng rãi với danh hiệu là đạo tràng của Bồ Tát Quán Thế Âm có lẽ được bắt nguồn từ truyện nôm “truyện Phật bà chùa Hương”. Thường thì ai đến chùa Hương cũng biết đến sự tích bà chúa Ba hay còn gọi là Công chúa Diệu Thiện, bà là con thứ ba của vua Diệu Trang; Công chúa là một hiện thân của đức Quán Thế Âm, đã từ chối tất cả cao sang quyền quý, vượt mọi trở ngại khó khăn trên đường tu hành, nêu cao gương đức độ và cuộc sống khổ hạnh cho tất cả quần sinh…
Giáo lý từ bi và hình ảnh của Bồ Tát Quán Thế Âm được khởi nguồn từ Ấn Độ, nhưng sau khi được “bản địa hóa”, hình ảnh của Ngài đã phù hợp hơn với văn hóa, tâm tình của người Việt Nam, và một trong những phương tiện giáo hóa có tác dụng sâu rộng và gần gũi nhất với người dân đó là những câu ca dao, những câu truyện nôm về đạo Phật.
Điều đó cũng được chứng minh qua sự lưu truyền của truyện “Phật bà chùa Hương”, hình ảnh của bà Chúa Ba và đạo tràng Hương Tích đã không còn dấu vết của sự ngoại lai, mà trở nên thật hơn, gần gũi hơn với người dân Việt Nam chúng ta.
