Nam Mô Bổn sư Thích Ca mâu Ni Phật
Kính bạch Chư Tôn đức Tăng Ni
Kính thưa các quý vị đại biểu
Thưa các bạn nam nữ thanh niên Phật tử
Con rất tâm đắc với chủ đề Hội thảo ngày hôm nay “ Phật giáo – tuổi trẻ” , ở các góc độ tiếp cận khác nhau nhiều bài tham luận và trong báo cáo của ban hướng dẫn cũng đã nêu. Là thành viên trong ban chủ nhiệm Câu lạc bộ thanh niên Phật tử Quán Sứ con xin nêu mấy suy nghĩ về Phật giáo và tuổi trẻ để Chư tôn Đức Tăng Ni, các quý vị đại biểu, các bạn nam nữ Thanh niên Phật tử nghiên cứu kham khảo và cùng trao đổi.
Kính thưa các quý vị
Trong quá trình tồn tại và phát triển của Phật giáo Việt Nam hằng ngàn năm nay có thể khẳng định một điều là: Phật giáo luôn đồng hành cùng dân tộc, hoạt động của Giáo hội không thể thiếu, không thể tách rời vai trò quan trọng của tri thức cư sĩ Phật tử, hẳn chúng ta còn ghi nhớ đến ơn Đức cao dầy của chư tôn Đức và Cư sĩ Phật tử có công trong việc sáng lập ra tổ chức thanh thiếu niên Phật tử trong lịch sử Phật giáo Việt Nam với sự nghiệp chấn hưng Phật giáo như Hoà thượng Tố Liên,Hoà thượng Trí Hải, cư sĩ Lê Đình Thám, Võ Đình Cường, cư sĩ Tống Hồ Cầm …
Tuy nhiên trong từng thời kỳ khác nhau của Phật giáo, vai trò của trí thức cư sĩ, Phật tử có phát huy tác dụng đến đâu cũng đều do sự quan tâm giúp đỡ chỉ đạo, của Chư tôn đức tăng ni trong Giáo hội và quý Thầy trụ trì chùa. Hiện nay cùng với sự phát triển của Phật giáo, số lượng Phật tử trẻ đến với Phật giáo ngày càng nhiều với động cơ mục đích khác nhau:như tìm học hỏi giáo lý Phật giáo, cầu xin sự may mắn an lạc trong cuộc sống, chiêm bái tham quan…
Việc tập hợp đông đảo Thanh thiếu niên Phật tử ở nhiều địa phương, Tổ đình, chùa, Tự viện ngoài việc học giáo lý, giáo luật, nghi lễ còn có các hoạt động Phật sự như tham gia tích cực vào các phong trào từ thiện, khuyến học, đền ơn đáp nghĩa… do Giáo hội Phật giáo khởi xướng.
Tuy nhiên nhìn vào thực trạng tình hình hoạt động của Thanh thiếu niên Phật tử miền Bắc hiện nay chúng con thấy còn một số vấn đề cần tháo gỡ khó khăn- để hoạt động của thanh thiếu niên Phật tử phụ vụ thiết thực có hiệu quả hơn.
Một là: Hiện nay chưa hoàn thiện mô hình thống nhất về hướng dẫn Phật tử trong cả nước, nhiều tỉnh ở miền Trung đa số là sinh hoạt theo “ Gia đình Phật tử cũ, những tỉnh ở miền Nam đa số sinh hoạt theo Đạo tràng, gần đây ở một số Tổ đình tự viện, chùa bắt đầu thành lập mô hình Câu lạc bộ Thanh niên Phật tử, ở các tỉnh niền Bắc còn nhỏ lẻ chủ yếu ở Thành phố lớn và các Tổ đình lớn, số lượng thanh thiếu niên Phật tử tuy có tăng nhưng chưa nhiều.
Theo tìm hiểu sơ bộ cho thấy hầu hết những người đi Chùa không hiểu giáo lý Giáo ngộ của Đạo Phật không thấy rõ chân lý đạo đức rất nhiệm màu rất khoa học, họ chỉ thấy sự huyền bí cầu mong sự may mắn làm cho nhiều người ngộ nhận đạo Phật là mê tín dị đoan. Thật tội nghiệp cho các bạn than niên khi đến chùa phải dấu diếm, chốn tránh gia đình và người thân, điều này chúng ta nhận thấy việc hướng dẫn Phật tử thật quan trọng và lớn lao.
Hai là: Vai trò lãnh đạo của Giáo hội từ Trung ương đến cơ sở, nhất là vai trò hướng đạo của Chư tôn đức Tăng Ni Ban hướng dẫn Phật tử các Tỉnh thành chưa phát huy hết trách nhiệm trong vai trò lãnh đạo, chưa khẳng định được vị trí của mình.
Ba là: Đa số Thanh thiếu niên Phật tử đều là những học sinh, sinh viên ngoài việc học tập, rèn luyện ở xã hội có ý thức Giác ngộ, tự nguyện đến với đạo Phật nhưng ngoài việc tìm hiểu giáo lý, giáo luật nội dung sinh hoạt còn nghèo nàn , chưa gắn được với các hoạt động ngoài xã hội và hoạt động của Hội liên hiệp Thanh niên. Đây cũng là vấn đề cần phải quan tâm mới có hiệu quả thiết thực, làm sao để cho Thanh thiếu niên Phật tử thấm nhuần phương châm Đạo pháp – Dân tộc.
Bốn là: Trong điều kiện hiện nay, Ban hướng dẫn Phật tử Trung ương và cơ sở tuy hoạt động có hiệu quả và ngày càng phát triển nhưng còn gặp nhiều khó khăn trong kinh phí. Tuy rằng với tinh thần tự nguyện công đức của các thành viên và sự giúp đỡ quý báu của các Thầy, các nhà hảo tâm nhưng trong điều kiện phát triển tổ chức hoạt động trên phạm vi rộng thì chưa đảm bảo yêu cầu.
Năm là: chúng con sinh hoạt được tại các chùa là do sự quan tâm , đồng cảm của quý Hoà thượng, Thượng toạ, Đại đức, Tăng Ni, nhưng bên cạnh đó có một số quý Thầy chưa được hoan hỷ trước các hoạt động của Thanh thiếu niên Phật tử sinh hoạt tại chùa.
Trước những thực trang trên chúng con xin kiến nghị:
1. Đề nghị Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt nam có quyết định chính thức mô hình phương pháp tổ chức thống nhất cho Thanh thiếu niên Phật tử Toàn quốc, trong đó gồm các đạo tràng, Gia đình Phật tử. Câu lạc Bộ thanh niên Phật tử.
2. Ban hướng dẫn trung ương phải có chương trình tổng thể cả nhiệm kỳ và từng năm, phối hợp chặt chẽ với Hội liên hiệp Thanh niên Việt Nam để các hoạt động của Thanh thiếu niên Phật tử được quảng bá rộng rãi trong quần chúng như, phong trào tình nguyện, khuyến học, xóa đói giảm nghèo, từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, phòng chống tệ nạn xã hội…Các hoạt động này gắn với hoạt động của Giáo hội, của các Tổ đình, Tự viện, Chùa … hằng năm có số liệu đánh giá, khen thưởng, kiểm điểm.
3. Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền giáo dục cho Thanh thiếu niên về giáo lý Phật pháp, nghi lễ cũng như các chính sách pháp luật của nhà nước trong điều kiện hiện nay, Chư tăng cần tăng cường tổ chức kết nối, học tập giữa Phật tử với các cơ quan chức năng các cấp chính quyền để tìm hiểu chủ đề Tôn giáo và Phát luật, tạo ra bức tranh phong phú về Đạo và Đời gắn chặt bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam,
4. Hằng năm Ban Hướng dẫn Phật tử Trung ương cần giành nguồn kinh phí nhất định để phục vụ cho hoạt động tuyên truyền , thường xuyên tổ chức các buổi toạ đàm Tuổi trẻ và Phật giáo.
5. Ban hướng dẫn các cấp cơ sở nên thường xuyên liên lạc với ban hướng dẫn Phật tử Trung ương để tìm phương pháp chỉ đạo, hướng dẫn hữu hiệu nhất trong từng thời kỳ, cử các vị Tăng ni trẻ có trình độ thường xuyên đến chia sẻ, hướng dẫn giáo lý cho Thanh thiếu niên Phật tử.
Đức Phật dạy trong kinh có 4 điều không nên xem thường: Một đốm lửa nhỏ, một con rắn nhỏ, một Tu sĩ trẻ và một TháI tử”. Những điều đó cho ta thấy đức Phật rất coi trọng thế hệ trẻ, Tất cả bốn điều trên chúng ta thấy đức Phật có tầmnhìn chiến lược vi diệu một nhà giáo dục cao siêu tuyệt vời, Ngài đã nhìn nhận ra những hạt nhân nhỏ bé sẽ là sức mạnh cho kết quả tương lai to lớn.
Trên đây là đôi điều trăn trở và suy nghĩ của con về chủ đề Phật giáo với tuổi trẻ, xin nêu lên để chư Tôn đức Tăng Ni, các quý vị đại biểu và các bạn thanh niên nam nữ Phật tử cùng tham khảo và trao đổi.
Kính chúc chư tôn đức cùng toàn thể các đại biểu vô lượng an lạc, vô lượng cát tường.
Kính chúc Hội nghị thành công tốt đẹp
Nam mô A Di Đà Phật
(*) Tham luận tại Hội thảo "Phật giáo và Tuổi trẻ" do Ban hướng dẫn Phật tử Trung ương tổ chức tại chùa Quán Sứ, Hà Nội ngày 3/4/2009
