Nói đến Tầm nhìn nhằm gợi ra một định hướng cho tương lai của các em, đồng thời trang bị những năng lực giúp các em biết đối diện để vượt qua được những thách thức trên bước đường mai sau.
Trong suốt buổi học, các em học sinh được khích lệ phát biểu, đóng góp ý kiến qua nhiều câu hỏi giả định do Thượng toạ đặt ra, nhằm khám phá sự hiểu biết, kích thích sức sáng tạo, thử trí thông minh mà cũng là một sự gợi ý, tập cho các em tinh thần làm việc nhóm.
Cũng bởi, tuổi trẻ các em luôn tràn đầy nhiệt huyêt, sẳn sàng cống hiến nhưng cũng dễ bị vấp ngã trước sự cám dỗ. Không ít học sinh, sinh viên, đã đánh mất tương lai của mình vì bị cuốn theo vòng xoay của lối sống thực dụng, mà ẩn sau ánh hào quang đó lại là hố sâu cạm bẩy. Vì vậy các em cần được thương yêu để dạy dỗ trờ thành người tốt. Hơn nữa, trong thời đại ngày nay, khi nhận thức của con người đã đạt đến một trình độ cao hơn thì năng lực tư duy không còn giữ nguyên mà mở rộng thêm những quan điểm mới, để đạt đến một tầm nhìn tốt đẹp cho tương lai của tuổi trẻ Việt Nam.
Sự thật, người Việt Nam rất thông minh, trong các kỳ thi quốc tế về Toán – Lý – Hoá đều đứng hàng đầu nhưng tại sao ngày hôm nay vẫn chưa có ai chế được cái điện thoại hoặc chiếc xe máy để bán cho thế giới dùng mà cứ tiếp tục mua đồ của thế giới? Vì vậy, mở đầu buổi nói chuyện, Thượng toạ đặt câu hỏi: Một cái điện thoại di động ngày hôm nay không chỉ có tính năng nghe gọi và nhắn tin mà còn rất nhiều tính năng hấp dẫn khác. Nếu sau này các con chế được cái điện thoại di động thì sẽ cài những tính năng nào trong đó?
Lần lượt các ý tưởng của các em được nêu ra. Không khí buổi nói chuyện giữa Thầy trò thật sôi nổi, nhiều cánh tay giơ cao xin trình bày ý tưởng của mình, đặc biệt là những em nhút nhát, giờ trở nên bạo dạn hơn, cũng xung phong trả lời mặc dù có những ý kiến thật ngây ngô, có ý kiến không thực tế, nhưng cũng có những ý kiến đột phá rất sắc bén.
Nhận xét của Thượng toạ là “Tuy ý tưởng của các em hiện giờ chưa chín chắn nhưng nếu trong lòng vẫn nuôi dưỡng những tư duy sáng tạo đó, sau này các em được học đàng hoàng, có điều kiện tốt (thời gian và tiền bạc) để thực hiện thì các ý tưởng ấy sẽ hay hơn. Hy vọng chúng ta sẽ chế cái điện thoại thực sự hữu dụng, đưa vào thương mại được, làm cho thế giới thích tìm mua điện thoại của Việt Nam, với hàng loạt các tính năng mới, cực hấp dẫn. Khi đó, điện thoại không còn gọi là điện thoại nữa mà gọi là thiết bị điện tử hổ trợ tối đa cho con người trong cuộc sống này. Chúng ta phải làm thế nào để thật sự có rất nhiều nghiên cứu, phát minh mang tính đột phá cho nhân loại.
Tiếp theo, Thượng toạ bước sang lĩnh vực phim ảnh. Trước tiên, Thượng toạ gợi mở cho các em hình dung và nắm được mục tiêu dựng một bộ phim để làm gì (Giáo dục đạo đức cho con người). Sau đó là chọn thể loại và viết cốt truyện (Kịch bản). Trong một xã hội phát triển và tiến bộ thì việc chăm sóc nhân cách đạo đức cho lớp trẻ là một trách nhiệm quan trọng của người làm công tác giáo dục.
Để có một phim hay nhờ kịch bản hay, trong đó câu chuyện phải hấp dẫn, thông điệp sâu sắc có tính giáo dục cao. Đầu tiên Thượng toạ giúp các em hiểu kịch bản là gì. Bước kế tiếp, các em tự phác thảo kịch bản trên giấy rồi trình bày cho các bạn cùng nghe. Thượng toạ nhắc nhở, không ai tự mình nghĩ ra kịch bản hay mà phải có ý kiến của nhiều người góp vào. Vì vậy, các em được quyền trao đổi bàn bạc với nhau và một bạn đại diện trong nhóm trình bày ý tưởng của nhóm mình. Sau đó các bạn khác sẽ góp ý, bổ sung vào cốt truyện của bạn vừa nêu.
Thế là, trí tưởng tượng của các em được dịp bay bổng để sáng tác. Nhiều cốt truyện được nêu lên thật lạ, các em có ý tưởng nhưng câu nói chưa tròn, những tình tiết trong truyện được nêu chưa hợp lý, vì vậy Thượng toạ góp ý, sắp xếp lại để cốt truyện có ý nghĩa và dễ hiểu. Mặc dù Thượng toạ đã kêu gọi tinh thần làm việc nhóm khi soạn kịch bản nhưng đa phần các em vẫn còn làm việc độc lập, mỗi em tự mình đưa ra những lựa chọn riêng về cốt truyện.
Nhân đây, để gợi dậy tinh thần làm việc nhóm cho các em, Thượng toạ lại nhắc nhở: người Việt Nam ta thật sự là thông minh, cần cù, sáng tạo, có truyền thống hiếu học nhưng có bao nhiêu phát minh khoa học, bao nhiêu giải pháp công nghệ của người Việt được thế giới công nhận? – Khó có câu trả lời thật chính xác nhưng ta có thể nói ngay rằng những thành quả đó là rất ít, thậm chí là không đáng kể.
Sự tụt hậu trên có một nguyên nhân mà các con chưa thấy, đó là người Việt Nam thích làm việc cá nhân, thích nổi bật cá nhân, không thích hợp tác, không thích bổ sung cho nhau (thiếu tinh thần đoàn kết). Chẳng hạn có người đưa ra được một sáng kiến, người khác muốn cạnh tranh, muốn phá sáng kiến của người đó để đưa sáng kiến của mình lên, tức là cái “Tôi” lớn quá. Trong khi các nước khác họ buộc làm việc nhóm ngay từ đầu. Nếu người kia có một ý kiến hay thì người này tìm cách bổ sung cho ý kiến người kia tốt hơn chứ không có bác đi. Ngày hôm nay các con phải ghi nhớ “Chúng ta học bài TẦM NHÌN TƯƠNG LAI cũng là cái bài tập làm việc nhóm”. Làm việc nhóm là kỹ năng cần thiết trong thời đại hội nhập và phát triển, vì tập thể là sức mạnh.
Tương tự, các câu hỏi giả định dưới đây được đặt ra để thử sức các em:
– Câu hỏi thứ 3, nếu sau này có tiền, tụi con mở trường học thì muốn cho trường học có những đặc tính gì độc đáo, nổi bật, có lợi ích cho học sinh của mình?
– Câu hỏi thứ 4: Hiện nay tình trạng kẹt xe rất phổ biến, các con có ý tưởng gì để giải quyết vấn đề kẹt xe?
– Câu hỏi thứ 5: Nếu lớn lên giàu sang thì các con làm gì?
– Câu hỏi thứ 6: Nếu sau này nghèo khổ, thất nghiệp thì các con làm gì?
– Câu hỏi 7: Nếu có ai đó gây tổn hại, xúc phạm đến đạo Phật thì các con giải quyết thế nào?
Với một loạt câu hỏi trên, các em được dịp trình bày ý kiến của mình, mặt khác biết lắng nghe, trao đổi trên tinh thần làm việc nhóm, bổ sung ý kiến.của bạn. Đến dây, các em đã quen dần phong cách làm việc tập thể, từ đó giúp các em dễ hoà nhập vào cộng động, tạo cho các em sự tự tin, hứng thú trong học tập và sinh hoạt.
Theo nhận xét của Thượng toạ, có những câu trả lời chưa độc đáo, nó chưa phải là một buổi học của tầm nhìn tương lai. Tầm nhìn tương lai ám chỉ trí tuệ, đạo đức và đạo lý của đạo Phật. Chẳng hạn, trong hoàn cảnh khốn cùng, các con làm gì mà vẫn giữ được trí tuệ, đạo đức và đạo lý, chứ mình làm những việc mà người nghèo nào cũng làm được thì không gọi là tầm nhìn tương lai.
Ví dụ có những câu trả lời như khi rơi vào bước đường cùng, các con chọn giải pháp là đi ăn mày, hoặc vào chùa xuất gia, hoặc những giải pháp khác nêu ra không thực tế.
Trên đây, toàn bộ các câu hỏi đều là câu hỏi giả định để gợi cho các em tầm nhìn tương lai, gợi ý cho các em phong cách làm việc nhóm, biết bổ sung lẫn nhau, biết đoàn kết nhau. Còn câu hỏi cuối cùng là câu hỏi có thực mà các em phải ghi khắc trong tâm, Thượng toạ đặt câu hỏi “Các con sẽ làm gì sau này để góp phần nhỏ xây dựng một thế giới ngày mai hoà bình hạnh phúc, khiến cho mọi người yêu thương nhau”. Thì mỗi em chọn một ý tưởng phù hợp với mình nhưng chung lại tất cả đều biết ước mơ đem lại những điều thiện lành cho con người, cho thế giới. Sau cùng, Thượng toạ sách tấn, câu hỏi cuối của buổi học này cũng là mục tiêu chính của tất cả chúng ta, không ai được quyền không có mục tiêu này trong tâm hồn mình.
Buổi nói chuyện của TT.Thích Chân Quang đã khép lại trong âm hưởng vui tươi ấm áp hiện trên nét mặt rạng ngời của tất cả các em khoá sinh tham dự. TT.Thích Chân Quang luôn dạy cho các em đổi mới nhận thức về cuộc sống, rèn luyện cho các em có bản lĩnh đương đầu với khó khăn, hằng ngày luôn theo dõi từng bước đi và sự trưởng thành của các em để chia sẻ, động viên và kịp thời uốn nắn. Thiết nghĩ, với giá trị đích thực về mô hình giáo dục đậm tính nhân văn này sẽ là hành trang nâng bước các em đi đến chặn đường phía trước tươi đẹp hơn nhiều./.
Dưới đây là hình ảnh buổi nói chuyện của TT.Thích Chân Quang dành cho các em học sinh khoá Sinh Hoạt Hè 2012 tại Thiền Tôn Phật Quang và Thiền viện Di Đà:
