Về việc thành lập “Nhóm nghiên cứu cải cách sinh hoạt Gia Đình Phật Tử”

Tại sao cần phải cải cách sinh hoạt GĐPT?

Để trả lời rốt ráo câu hỏi này, chúng ta cần một bài viết công phu và nghiêm túc và phải được đặt trong bối cảnh lớn là nhu cầu cần phải phát triển và hiện đại hóa Phật giáo trong thời đại mới. Tuy nhiên, nói một cách vắn tắt, GĐPT cần phải được cải cách bởi vì:

• Thứ nhất, sinh hoạt của GĐPT không theo kịp sự phát triển nhanh chóng của xã hội Việt Nam (VN) hiện nay và theo Tiến sĩ Trần Kiêm Đoàn là GĐPT đang đứng trước những sự thách đố của thời đại mới rất tinh vi và bão liệt (2).

• Thứ hai, GĐPT không thu hút Phật tử trẻ tuổi, không giữ chân được đoàn sinh lâu dài. Như người viết đã có đề cập trong bài tọa đàm trên tạp chí Văn Hóa Phật Giáo, chúng ta đang trao cho các em cái chúng ta đang có chứ không phải cái mà các em đang cần.

• Thứ ba, GĐPT không được công chúng tại VN, đặc biệt tại các tỉnh thành từ Quảng Trị trở ra biết đến rộng rãi.

Xu hướng hiện tại của thế kỷ 21 cho thấy rằng nếu không thay đổi phương thức sinh hoạt kịp thời thì ngay đến cả một mô hình tập hợp thanh thiếu niên nổi tiếng thế giới như là Tổ chức Hướng Đạo Sinh (HĐS), với lịch sử cả 100 năm tuổi, mà tổ chức GĐPT chúng ta đã học tập theo rất nhiều về cách thức tổ chức, thì cũng sẽ đi vào con đường suy yếu dần.

Báo cáo thường niên 2004-2005 của Tổ chức HĐS Anh quốc cho thấy, một trong những mục tiêu chính của tổ chức này trong thời gian sắp đến là từ năm 2007 sẽ chấm dứt tình trạng giảm số lượng đoàn viên, sau khi số lượng HĐS ở Anh giảm liên tục qua các năm, ví dụ 2002-2003 (giảm 3.2%), 2001-2002 (giảm 4.3%) và thậm chí giảm hơn 10% trong nhiều năm trước đó (3). Hiện tại, HĐS Anh Quốc đang triệt để cải tổ toàn bộ nội dung và hình thức sinh hoạt và đang có những bước cải thiện đáng kể.

Đánh giá về tình hình GĐPT VN hiện tại, Hoà thượng Thích Thiện Duyên, Trưởng BHD Phật Tử GHPGVN cho rằng GĐPT cần phải thay đổi cách thức sinh hoạt cho phù hợp với tuổi trẻ trong thời đại mới. Hoà thượng cũng nhấn mạnh rằng về hoạt động xã hội trong thời gian qua, GĐPT chưa tạo ra được một công tác xã hội nào đáng kể (4). Tại sao Hoà thượng lại nhận định như thế, thật đáng cho chúng ta suy ngẫm.

Tại sao phải là bây giờ?

Nếu không phải là bây giờ thì có thể là không bao giờ. Tôi xin mạn phép được ví tổ chức GĐPT như một sản phẩm đang được bày bán trên thị trường và phải tuân theo quy luật cung-cầu của nền kinh tế thị trường.

Theo đó, sự phát triển kinh tế nhanh chóng của VN, sự tham gia hội nhập của đất nước với bạn bè thế giới, tình hình ổn định của xã hội hiện tại và lòng yêu mến Phật giáo càng ngày càng sâu sắc của đông đảo quần chúng, đó là những chất xúc tác quý giá mà chúng ta phải nhanh chóng tận dụng để đưa vào lò nung nhằm cho ra đời một sản phẩm chất lượng cao – một mô hình GĐPT hiện đại của thế kỷ 21.

Ngược lại, nếu chúng ta thờ ơ, thụ động và không nhạy bén, cầu thị thì những yếu tố mặt trái của sự phát triển kinh tế và các vấn nạn xã hội đi kèm sẽ tác động mạnh mẽ đến sản phẩm GĐPT, làm cho chúng ta kém đi cả về chất lượng lẫn số lượng và dẫn đến kết cục xấu nhất là không còn được người tiêu dùng ưa chuộng và vắng bóng trong cuộc sống.

Theo quan sát chủ quan của tôi, bên cạnh những thách thức và nguy cơ thì năm 2008 này cũng đem lại cho chúng ta một cơ hội quý báu để bắt tay củng cố và phát triển tổ chức GĐPT, theo sau sự kiện đầy ý nghĩa là Trại Họp bạn ngành Thiếu toàn quốc năm 2007 và sự kiện lịch sử vừa diễn ra là Đại lễ Phật Đản Liên Hợp Quốc được tổ chức tại VN, PGVN một lần nữa ghi thêm một dấn ấn sáng ngời trong tiến trình phát triển đồng hành cùng lịch sử dân tộc.

Theo Hoà thượng Thích Nhất Hạnh, PGVN đã và đang có nhiều tiềm lực, như mỏ dầu hỏa rất lớn (5) chưa khai phá hết và vai trò của tuổi trẻ PG trong dòng chảy phát triển văn hóa PGVN rất cần thiết, phải đưa đạo Phật vào đời sống tuổi trẻ mà GĐPT là một kênh hoạt động rất hữu ích.

Theo Hoà thượng, GĐPT sẽ tổ chức những hoạt động để giúp xã hội phát triển lành mạnh và từ bi hơn, đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước.

Tại sao phải tổ chức nhóm nghiên cứu sinh hoạt GĐPT?

Thực tế cho thấy quý Htr lãnh đạo BHD TƯ do tuổi cao, bận nhiều Phật sự, lại kiêm nhiệm nhiều công việc nên không thể dốc toàn bộ sức lực cho công việc cải cách tổ chức GĐPT. Bên cạnh đó, thời gian, kinh phí không cho phép BHD tổ chức thường xuyên các hội thảo Htr cấp khu vực hoặc quốc gia để thảo luận nghiên cứu sâu sát chủ đề này.

Do vậy, Diễn đàn Lam GĐPT trên trang nhà www.giadinhphattu.vn là một cầu nối tuyệt vời, đồng thời rất tiết kiệm và hiệu quả để thực hiện công tác này thông qua việc tổ chức một chuyên mục “Nhóm nghiên cứu cải cách GĐPT” làm một diễn đàn thảo luận trực tuyến cho tất cả những người quan tâm đến sự thịnh suy của tổ chức GĐPT.

Trước mắt, chuyên mục “Nhóm nghiên cứu cải cách GĐPT” cần kêu gọi sự thành lập của một tổ nghiên cứu viên cốt cán gồm các Htr, ĐS, sinh viên Phật tử và những người yêu mến Phật giáo và GĐPT có trình độ văn hóa và Phật học nhất định để xây dựng chương trình hành động dài hơi cho chuyên mục này.

Trong bối cảnh hiện tại, thật khó để đòi hỏi BHD TƯ chính thức ra quyết định thành lập một chương trình hành động “Cải cách tổ chức GĐPT” và phê duyệt nhân sự cho một nhóm nghiên cứu trực thuộc BHD TW.

Do đó, chúng ta hãy tự tổ chức chuyên mục “Nhóm nghiên cứu cải cách GĐPT” trên điễn đàn Lam này và thông báo rộng rãi đến toàn thể tất cả các website GĐPT cũng như các trang thông tin Phật giáo trên toàn quốc để kêu gọi sự quan tâm, đóng góp ý kiến của nhiều thành phần, đối tượng trong và ngoài Phật giáo và GĐPT cho chương trình hành động này.

Khi nhóm nghiên cứu đã hoàn thành xong một số kết quả nghiên cứu bước đầu, BBT Website nên chính thức gửi báo cáo lên BHD TƯ xem xét để từ đó có những bước đi phù hợp kế tiếp.

Quảng Tâm – Tôn Thất Kỳ Văn

Ghi chú:

(1) Nguồn số liệu về GĐPTVN: HT Nguyễn Thắng Nhu, Báo cáo tại Hội Nghị GĐPT Toàn quốc lần II, (trích dẫn bởi HT Đỗ Kế Lợi (2008). GĐPT VN sau 1975. viewtopic.php?f=8&t=127 )
(2) Trần Kiêm Đoàn (2006), Lá thư huynh trưởng: Tuổi trẻ Phật tử trước sự thách đố của thời đại, Tạp chí Văn Hóa PG. (Website Phật Tử VN đăng lại, 30/05/2006, http://www.phattuvietnam.net/index.php? … le&sid=408)
(3) Trang “Báo cáo thường niên” của Tổ chức Hướng Đạo Sinh – Vương Quốc Anh, http://www.scoutbase.org.uk/library/hqdocs/annrpt/
(4) Theo báo Giác Ngộ (Website Phật Tử VN đăng lại, 17/08/2006, http://www.phattuvietnam.net/index.php? … le&sid=884)
(5) Theo Vietnamnet, “Đối thoại với thiền sư Thích Nhất Hạnh về hạnh phúc”, 06/05/2008, http://www.tuanvietnam.net//vn/tructuye … index.aspx