Chuyện đời - Ý đạo

Đức Phật dạy: “Một người trở nên cao thượng, có đạo đức, được tôn quý, chưa hẳn vì người đó xuất thân trong một gia đình cao quý, có địa vị quyền lực; lại càng không phải vì người đó có nhiều bằng cấp, học vị; lại càng không phải vì người đó có dung mạo đẹp đẽ. Bởi vì, một người dù hội đủ ba tiêu chuẩn trên, nhưng đời sống của người đó không giới hạnh, tham nhũng, tà dâm, lừa dối, không có trí tuệ, si mê, làm ác… thì làm sao được xem là có đạo đức, đáng được cung kính?

Tài năng thường có thuộc tính xã hội, cộng đồng. Ai cũng có ít nhiều thiên phú hay tài năng về một khía cạnh nào đó. Tuy nhiên, thiên phú hay tài năng của một người phải nhờ vào sự thán phục và ủng hộ của nhiều người khác mà được rèn luyện, nuôi dưỡng và phát triển. Như vậy, tài năng hay những thành tựu do tài năng đem lại luôn mang tính chất tương duyên, một cá nhân không thể tự có được.

Sự tu tập chủ yếu là dụng tâm, chuyển hóa tâm, tu cái tâm, chứ không liên quan gì đến ngoại hình. “Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng”, dù đó là tướng tốt của Như Lai. Đức Phật đã từng cảnh giác, hễ ai nhìn Ngài qua hình tướng, tìm Ngài qua âm thanh, thì người ấy đang thực hành tà đạo, không thể gặp được Ngài.

Dòng tư tưởng trong tâm ta, niệm niệm sinh khởi bất tuyệt như sóng trào, chẳng cách chi dừng lặng. Chỉ khi niệm ngừng sinh khởi, cõi yên bình trong tâm ta mới hiển lộ, và ta hưởng được cảm giác tĩnh lặng, an nhiên, giống như con cá nhỏ lặn xuống biển sâu tận hưởng niềm an tĩnh.

Có một vị thương gia lập  nghiệp từ tay trắng, sau  kiếm được rất nhiều tiền  nhưng vì buôn bán trong thời kinh tế không ổn định, khiến anh ta trở nên phá sản, nợ nần chồng chất. Nghĩ mãi không tìm ra cách giải quyết, anh ta bèn ra bờ sông tự tử.

Bất kỳ đang ở nơi nào cũng phải có thái độ tự nhiên và luôn luôn quán chiếu để tự hiểu mình. Nếu hoài nghi phát sanh, hãy để nó đến và đi tự nhiên. Đây là chuyện thật giản dị, hãy xả bỏ tất cả. Cũng giống như đi trên đường, nhiều khi bạn gặp chướng ngại.

Chúng ta thường xem định và huệ là hai cái gì riêng biệt, nhưng thật ra chúng chẳng có gì khác nhau. Chúng khởi sinh cùng một nơi nhưng theo hai hướng khác nhau giống như trường hợp một trái xoài.

Vì dính mắc những gì người ta kỳ vọng và đặt định từ trước, nên nhiều vấn đề rắc rối xảy ra. Nếu nhìn một cách tinh tế và chân xác thì chẳng có vật gì hiện hữu cả. Nhà cửa chúng ta, gia đình chúng ta, tiền bạc chúng ta chỉ là những danh từ chế định mà ta đã gán cho nó. Dưới ánh sáng giáo pháp, chúng không phải là của ta.

Hãy tìm hiểu chính thân tâm của bạn, bạn sẽ hiểu người khác. Gương mặt, cử chỉ, hành động của một người phát xuất từ trạng thái tâm của người ấy. Đức Phật có thể đọc được chúng bởi vì Ngài có kinh nghiệm và nhìn thấy với trí tuệ trạng thái tâm làm căn bản cho những biểu lộ ấy. Cũng như một người già lão luyện đã trải qua thời thơ ấu hiểu rõ tâm lý trẻ con.

Nghiệp lực lôi chúng ta, khiến chúng ta thích những thứ mà cơ thể ta, tâm ta đòì hỏi. Chuyện chống tại nghiệp rất khó và không có mấy người đủ trí tuệ, nghị lực và quyết tâm để thay đổi nghiệp, quản lý nghiệp.