Được sống và chứng kiến những mùa Đại lễ Phật đản ở các thời điểm khác nhau, những phương thức tổ chức cũng khác nhau, nhưng có điểm chung nhất là Đại lễ Phật đản trang nghiêm, hoành tráng, thật ấn tượng, đầy niềm tự hào, mãi mãi không thể nào quên…
Nếu như Phật đản PL.2507 (1963), Phật giáo Việt Nam ở miền Nam phải trải qua một mùa pháp nạn. Đây là thời kỳ gian khổ, khốc liệt nhất. Tăng, Ni Phật tử đã hi sinh xương máu và nước mắt, nhiều Tăng, Ni, Phật tử đã phải thiêu thân, tuyệt thực để bảo vệ chánh pháp. Ngọn lửa Bồ Tát Quảng Đức tự thiêu tại thành phố Sài Gòn ngày 11-6 -1963 (nhằm ngày 20 tháng 4 nhuận năm Quí Mão), tại ngã tư Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt Sài Gòn, (nay là đường Cách Mạng Tháng Tám và Nguyễn Đình Chiểu TP HCM) đã làm chấn động cả thế giới, mãi mãi là một nét son trong lịch sử Phật giáo:
“…Đệ từ hôm nay nguyện đốt mình
Làm đèn soi sáng nẻo vô minh
Khói thơm cảnh tỉnh ai còn ‘ngốc’
Tro trắng phẳng san hố bất bình
Thân cháy nát tan ra tro trắng
Thần thức nương về giúp sinh linh
Hởi ai mộng ảo đang còn mộng
Hãy gấp tỉnh đi kẻo giật mình…”
và sau đó Tăng, Ni, Phật tử- những Thánh tử vì đạo vị pháp thiêu thân, đó là mùa Phật đản đầy đau thương nhưng ấn tượng nhất của những người con Phật không thể nào quên… Sự kiện Phật đản PL.2507 (1963) là cuộc khủng hoảng liên quan đến Phật giáo tại miền Nam Việt Nam vào năm 1963. Sự kiện này dẫn đến khủng hoảng chính trị trầm trọng. Đây là một sự kiện gây xúc động lớn tại Việt Nam và trên quốc tế và có ảnh hưởng to lớn trong lịch sử tôn giáo và lịch sử chính trị Việt Nam.
Sau cơn mưa trời lại sáng, tiếp theo mùa Phật đản 1963 là mùa Phật đản PL.2508 – 1964, mà như những người đã chúng kiến đều nhận định “Đó là một Đại lễ Phật đản lớn nhất từ trước đến nay” ở thời điểm ấy. Bởi lễ đài Phật đản năm 1964 được dựng trước đó cả tháng tại bến Bạch Đằng do Tăng, Ni, Phật tử cùng với sự hỗ trợ máy móc hiện đại của mọi giới khắp nơi. Theo các chứng nhân từng tham dự Đại lễ Phật đản này kể lại, một lễ đài Phật đản mang tính sáng tạo được kiến thiết công phu theo hình hoa sen.
Bệ lễ đài là một toà sen toả cánh chiếm trọn một công viên, trụ là một đại kỳ Phật giáo cao chót vót, giống như trụ đá của vua Asoka đánh dấu nơi Đức Thế Tôn đản sinh tại thành Ca Tỳ La Vệ, trên cùng bừng nở một đoá hoa Ưu đàm kim loại lấp lánh trong nắng như ánh sao sa. Tượng Đản sinh cao 8m, nặng 3 tấn được tôn trí ngay trên trụ dưới đoá hoa Ưu đàm, ngự trị cả một khoảng trời Bạch Đằng.
Sự hiện diện sừng sững của lễ đài Phật đản khiến cho những toà nhà chọc trời xung quanh bỗng nhỏ lại, thấp xuống.
Ban đêm, lễ đài rực rỡ trong biển đèn, chiếu át ánh đèn trong những cửa hiệu buôn bán ở khu trung tâm. Đại lễ Phật đản 2508-1964 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng và mở ra một trang sử mới trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Với tất cả tâm tư tình cảm của người con Phật hướng về Đại lễ. Phật Đản 2508-1964 đã khẳng định vai trò quan trọng của Phật giáo trong đời sống tinh thần của dân tộc, và một lần nữa khẳng định truyền thống gắn bó máu thịt của Phật giáo trong cuộc đồng hành cùng dân tộc.
Rồi sau năm 1975, Tổ quốc thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà. Đại lễ Phật đản Vesak 2008- PL.2552 lại một lần nữa là một mùa Phật đản đầy ấp những kỷ niệm thật đáng trân trọng đối với người con Phật và những người tin, yêu đức Phật trên toàn thế giới. Vesak 2008 một trong những ngày lễ tôn giáo và văn hoá lớn của Liên hợp quốc đã được tổ chức trọng thể tại Việt Nam, một đất nước thanh bình, thân thiện, văn minh và mến khách. Tại đây, quan khách đã được gặp gỡ những người Phật tử Việt Nam giàu lòng vị tha, yêu đạo, yêu đời cùng với một kho tàng di sản Phật giáo đồ sộ từ chùa chiền cho đến kinh sách, văn bia… mà Phật giáo Việt Nam đã dày công xây dựng và tích luỹ được qua gần 2000 năm hình thành và phát triển.
Đại lễ Phật đản Vesak 2008 long trọng tổ chức tại Trung tâm Hội nghị quốc gia – Mỹ Đình (National Convention Center –NCC) đã quy tụ khoảng 100 quốc gia với 600 đoàn Phật giáo và hơn 50.000 người tham dự.
Ngoài những buổi hội thảo chính tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, trong những ngày diễn ra Đại lễ sẽ có những hoạt động văn hoá văn hoá như triển lãm nghệ thuật, triển lãm thực phẩm và biểu diễn các đoàn xe hoa, những lồng đèn sẽ được thả nổi trên sông và trong không gian, lễ thả bong bóng…Đặc biệt, tại Đại lễ có buổi hoà nhạc chào mừng do Đại đức Thích Minh Hiền chịu trách nhiệm thực hiện.
Với đặc thù một chương trình nghệ thuật mang tinh thần Phật giáo của Việt Nam dành cho khán giả quốc tế, nên các ngôn ngữ trình diễn được sử dụng gồm múa và âm nhạc. Tác phẩm giao hưởng – hợp xướng mang tên “Khai giác” của nhà soạn nhạc Nguyễn Thiện Đạo viết để trình diễn tại Đại lễ sẽ là một tác phẩm có một không hai trong lịch sử Phật giáo Việt Nam với sự tham gia biểu diễn của 450 ca sĩ, vũ công, nhạc công và 50 Tăng sinh Học viện Phật giáo Việt Nam. Bản giao hưởng hợp xướng gồm 7 chương kéo dài 40 phút, dựa trên lịch sử 7 tuần thái tử Shiddarta giác ngộ thành Phật, tìm ra chân lý cứu khổ, giác ngộ, giải thoát, đem lại hòa bình và an lạc cho nhân loại.
Sau 3 ngày làm việc (từ ngày 14/5 – 16/5/2008), sau khi kết thúc Đại lễ đã có một buổi lễ thắp nến kỷ lục với sự tham dự của gần 20 nghìn người hầu hết là nhừng anh, chị em sinh viên học sinh với hơn 20.000 ngọn nến lung linh, huyền dịu đã được thắp sáng đêm 16/5/2008 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình để cầu nguyện cho thế giới hòa bình mang theo thông điệp tình thương và tuệ giác của đức Phật.
Ấn tượng hơn nữa, mới năm trước đây thôi, trong niềm hoan hỷ vô biên của những người con Phật, đúng 8 giờ 30 ngày 08/05/2014 hàng vạn Tăng Ni phật tử của 95 quốc gia trên thế giới đã có mặt tại Hội trường chính chùa Bái Đính (Ninh Bình) Trung tâm tổ chức sự kiện Đại lễ Vesak LHQ Khai mạc Đại lễ Vesak 2014.
Nếu như Đại lễ Vesak 2008, Chính phủ đăng cai tổ chức và Hội trường chính là Trung tâm Hội nghị quốc gia MỸ ĐÌNH, nơi tổ chức những sự kiện lớn của quốc gia và quốc tế, thì lần này Chính phủ giao cho Giáo hội Phật giáo Việt Nam đăng cai tổ chức và chùa Bái Đính là trung tâm tổ chức sự kiện. Có tham dự hai lần Vesak tổ chức tại Việt Nam Vesak 2008 và Vesak 2014 chúng ta thật tự hào về sự trưởng thành, lớn mạnh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Theo ý kiến của HT.Thích Thanh Nhiễu – Chủ tịch Ủy ban tổ chức Đại lễ Vesak 2014 tại Việt Nam, lần đầu tiên đưa Đại lễ Phật đản quốc tế vào khuôn viên một ngôi chùa để xiển dương cho sự lớn mạnh của Phật giáo Việt Nam, thì ngay lập tức Ban tổ chức đã nhận được sự nhiệt tình tài trợ của doanh nghiệp Xuân Trường cúng dường cho hoạt động tổ chức sự kiên Đại lễ Vesak LHQ 2014. Đại lễ năm nay có trên 1.000 đại biểu quốc tế của 95 quốc gia tham dự. Ấn tượng khi bước vào hội trường chính chúng ta không khỏi ngạc nhiên, một hội trường hiện đại, sang trọng và hoành tráng với 3.500 chỗ ngồi thế mà chỉ xây dựng trong 8 tháng đã hoàn thành thật là sức mạnh của sụ đoàn kết và niềm tin.
Điểm nhấn của Vesak 2014 là Hội thảo quốc tế với chủ đề “Phật giáo góp phần thực hiện thành tựu các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc” với 5 nội dung:
Diễn đàn 1: Hội ứng của Phật giáo về phát triển bền vững và thay đổi xã hội.
Diễn đàn 2: Hội ứng của Phật giáo đối với hâm nóng toàn cầu và bảo vệ môi trường.
Diễn đàn 3: Đóng góp của Phật giáo về lối sống lành mạnh.
Diễn đàn 4: Xây dựng hòa bình và sự bình phục hậu mâu thuẩn.
Diễn đàn 5: Giáo dục Phật giáo và chương trình cấp đại học.
Tổ chức Hội thảo nhóm tại 5 hội trường, đại biểu đã nghe các nhà nghiên cứu, các học giả trong và ngoài nước thuyết trình và giải đáp những thắc mắc mà thính giả đề xuất, thân thiện và đầy tính thuyết phục chương trình Hội thảo nhóm đã để lại những ấn tương đẹp trong lòng người tham dự.
Cùng với Hội thảo khoa học những hoạt động tâm linh như Lễ tắm Phật, Đại lễ cầu quốc thái dân an, hòa bình thế giới do Ban Nghi lễ Trung Ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam thực hiên với thiết trí trên có sở khảo cứu đàn Nam giao, truyền thống văn hóa, nghi lễ Phật giáo Việt Nam. Đàn lễ được thiết kế thành 5 phần: – Thuyết giảng Ý nghĩa Đại lễ Vesak và ý nghĩa Đàn lễ cầu “Thế giới hòa bình, quốc thái dân an” .- Khóa lễ Chúc tán thù ân, cầu quốc thái dân an. – Khóa lễ Vũ hội Lục cúng hoa dăng, cầu âm siêu dương thái. – Niêm hương bạch Phật, sao đàn sái tịnh, dẫn lục cúng. – Nghi thức Cầu “Thế giới hòa bình, Quốc thái dân an, do Ban Nghi lễ Trung Ương GHPGVN , chư tôn đức Tăng, Ni và Phật tử đại diện cho 95 quốc gia tham dự Đại lễ Vesak 2014 thực hiện.
Kết thúc Đại lễ Vesak LHQ 2014 đã có 6 kỷ lục được trao tại lễ Bế mạc:
1. Đại lễ cầu hòa bình cho thế giới – Quốc thái dân an lớn nhất
Đại lễ cầu hòa bình cho thế giới – Quốc thái dân an diễn ra đêm 9 và 10/5/2014 tại Chùa Bái Đính với sự tham dự của đại diện 95 quốc gia, vùng lãnh thổ cùng hàng chục vạn tăng, ni, phật tử và du khách. Đàn lễ được thiết trí trên cơ sở lễ đàn Phật giáo truyền thống văn hóa Việt Nam kết hợp khảo cứu đàn Nam Giao.
2. Bức tranh về chủ đề Phật giáo lớn nhất Việt Nam
Bức tranh Lửa Từ Bi do 10 họa sĩ thể hiện đã xác lập Kỷ lục “Bức tranh về chủ đề Phật giáo lớn nhất Việt Nam”. Chư tôn đức đại diện các quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự Đại lễ Vesak LHQ 2014 đã ký lưu niệm vào bức tranh này.
3. Hội diễn văn nghệ Phật giáo có quy mô lớn nhất
Chương trình văn nghệ hoành tráng với chủ đề “Tâm sen trong lòng Phật” diễn ra trong đêm 8/5 với sự tham gia biểu diễn của rất nhiều ngôi sao ca nhạc hàng đầu của Việt Nam và một số đoàn nghệ thuật của bạn bè Quốc tế đến từ Thái Lan, Ấn Độ, Campuchia…
4. Lô đèn hoa đăng dâng cúng chư Phật nhiều nhất Việt Nam.
Những đêm hoa đăng nhiệm màu, những chiếc đèn hoa đăng dâng lên chư Phật mười phương nguyện cầu chư Phật, chư Bồ Tát, Long Thiên Bát Bộ – Hộ Pháp Thiện Thần gia hộ cho Thế giới hòa bình, quốc thái bình an, chúng sinh an lạc,… là nét đặc sắc mang đậm phong cách truyền thống Phật giáo để lại ấn tượng hết sức tốt đẹp trong mùa Vesak.
5. Liên hoan phim Phật giáo đầu tiên có quy mô lớn nhất Việt Nam
Liên hoan phim Phật giáo lần đầu tiên trong mùa Vesak tại Việt Nam với các tác phẩm điện ảnh đến từ hơn 47 quốc gia và vùng lãnh thổ, chủ yếu là những bộ phim được dàn dựng quy mô về cuộc đời đức Phật, những thông điệp từ bi, hòa ái, bình đẳng mà Ngài đã để lại cho cuộc đời.
6. Câu đối chào mừng các đoàn đại biểu, phật tử trong nước và quốc tế
Một trong những yếu tố góp phần tạo không khí hân hoan trong dịp Đại lễ Vesak LHQ 2014 là hình ảnh câu đối, băng rôn chào mừng đại biểu có mặt khắp nơi từ trên đường phố cho đến các khách sạn, nơi dừng chân của các đại biểu tham dự Vesak 2014, đặc biệt là ở khu vực chùa Bái Đính
Ngoài ra, Lá cờ Phật giáo bằng hoa tươi lớn nhất châu Á
Lá cờ Phật giáo bằng hoa tươi lớn nhất châu Á, được tạo nên từ 255.800 bông hoa tươi, dâng lên Đức Phật nhân dịp Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc 2014, đã được Tổ chức Kỷ lục châu Á tại Việt Nam trao Cúp và bằng chứng nhận “Lá cờ Phật giáo bằng hoa tươi lớn nhất châu Á”.
Lá cờ có chiều dài 15 m, rộng 4 m với ý nghĩa ngày sinh của Đức Phật (15/4 âm lịch) được tạo nên bởi 255.800 bông hoa tươi gồm cúc, lan môn, phăng, binh bông, biểu trưng cho năm Phật lịch 2558. Năm màu hoa thể hiện sự đoàn kết và thống nhất của Phật giáo 5 châu.
Vừa qua, sáng ngày 23/4/2015, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công bố danh mục 10 đề cử kỷ lục Phật giáo Thế giới lần thứ nhất năm 2015. Sự kiện “Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc năm 2014” được tổ chức tại Việt Nam đứng thứ 6 trong danh mục đề cử này.
Thật đúng là:
“Mỗi người mỗi nước mỗi non
Khi vào của Phật như con một nhà
Cùng nhau thực hiện lục hòa
Chúng sinh lợi lạc chan hòa Bắc Nam”
Trí Bửu: Khể thủ đảnh lễ Kính mừng Đại lễ Phật Đản PL.2559 (2015)
