Người con trai bị xa lánh của Quốc vương Thái Lan Maha Vajiralongkorn (Rama X), ông Vacharaesorn Vivacharawongse, được cho là đã xuất gia theo Phật giáo, thu hút sự chú ý trở lại đến những câu hỏi xoay quanh việc kế vị ngai vàng của hoàng gia Thái Lan. Lễ xuất gia của ông Vacharaesorn diễn ra tại Bangkok vào ngày 11 tháng 5, đúng dịp lễ Vesak — một trong những dịp linh thiêng nhất trong lịch Phật giáo. Sự kiện này được tổ chức công khai và lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, bao gồm một loạt hình ảnh được đăng trên tài khoản Instagram của ông Vacharaesorn.
Việc người đàn ông 43 tuổi này quyết định xuất gia được một số nhà quan sát xem là một hành động mang tính biểu tượng nhằm tái thiết lập sự hiện diện của ông trong đời sống công chúng Thái Lan, và có thể là trong giới hoàng gia. Động thái này diễn ra giữa làn sóng suy đoán của công chúng về tương lai của chế độ quân chủ và ai sẽ là người kế vị vị vua 72 tuổi hiện nay.
Ông Vacharaesorn là con trai thứ hai của Quốc vương Vajiralongkorn và người phối ngẫu cũ của ông, bà Sujarinee Vivacharawongse, một cựu diễn viên trước đây còn được biết đến với tên Yuvadhida Polpraserth. Sau vụ xung đột gia đình gây xôn xao dư luận vào năm 1996, bà Sujarinee và bốn người con trai bị buộc phải sống lưu vong khỏi Thái Lan, từng sống một thời gian ngắn tại Anh trước khi định cư tại Hoa Kỳ. Kể từ đó, ông Vacharaesorn sống phần lớn cuộc đời ở bên ngoài Thái Lan và ngoài các cơ cấu chính thức của hoàng gia.
Dù vắng mặt lâu năm, ông Vacharaesorn vẫn duy trì mối liên hệ với cộng đồng người Thái hải ngoại. Ông xuất hiện trở lại trong đời sống công chúng Thái Lan vào năm 2023, thực hiện một loạt các hoạt động công khai, làm dấy lên sự quan tâm mới về địa vị của ông. Việc ông xuất gia gần đây — một nghi lễ truyền thống thể hiện sự khiêm hạ và đổi mới tâm linh trong Phật giáo Nguyên thủy — càng làm dấy lên các cuộc thảo luận công khai về vấn đề kế vị ngai vàng.
Một bản tin của tờ Vanitatis (Tây Ban Nha) cho rằng sự hiện diện của ông Vacharaesorn tại Bangkok có thể là một nỗ lực được tính toán nhằm lấy lại sự thiện cảm từ Quốc vương Vajiralongkorn. Dù những thông tin này vẫn chỉ mang tính suy đoán, thời điểm và mức độ công khai của lễ xuất gia khiến một số nhà quan sát hoàng gia cho rằng đây không chỉ đơn thuần là một hành động tâm linh cá nhân.
Tại Thái Lan, nơi hơn 93% dân số theo Phật giáo, xuất gia là một truyền thống lâu đời, đặc biệt là đối với nam giới, được xem như một nghi lễ trưởng thành. Khi các lễ xuất gia có liên quan đến thành viên hoàng tộc hoặc người có dòng dõi hoàng gia, chúng thường mang ý nghĩa xã hội và chính trị rộng lớn hơn.
Quốc vương Vajiralongkorn lên ngôi vào năm 2016 sau khi thân phụ của ông — Quốc vương Bhumibol Adulyadej (Rama IX) — băng hà, kết thúc 66 năm trị vì và được tôn kính như một biểu tượng thống nhất của Thái Lan hiện đại. Trái lại, triều đại của Rama X bị đánh dấu bởi nhiều tranh cãi cá nhân và mối quan hệ khá xa cách với công chúng Thái Lan. Theo nhiều nguồn tin, phần lớn thời gian ông sống tại Đức, nơi ông duy trì một nơi cư trú.
Cuộc sống cá nhân của nhà vua cũng thu hút nhiều chú ý. Ông đã kết hôn bốn lần và hiện có cả một hoàng hậu chính thức lẫn một quý phi được công nhận, khơi gợi lại các tập tục từ các triều đại trước. Tuy nhiên, việc ai sẽ kế vị ngai vàng vẫn là một dấu hỏi lớn.
Luật kế vị hoàng cung Thái Lan năm 1924 ưu tiên con trai trong việc kế vị, nhưng người con trai duy nhất được công nhận chính thức của nhà vua — Hoàng tử Dipangkorn Rasmijoti, 19 tuổi — được cho là có những thách thức về phát triển. Dù chưa bao giờ được xác nhận chính thức, những thông tin này khiến nhiều người nghi ngờ về khả năng đảm nhận ngai vàng của ông.
Làm gia tăng thêm sự bất ổn là tình trạng pháp lý của những người con trai khác của nhà vua, bao gồm cả ông Vacharaesorn, những người đã bị tước bỏ tước vị hoàng gia sau vụ xung đột gia đình năm 1996. Địa vị pháp lý và nghi lễ của họ vẫn còn mơ hồ, dù những hành động gần đây của ông Vacharaesorn đã làm dấy lên nghi vấn về khả năng tái gia nhập hoàng tộc.
Dù chính phủ Thái Lan chưa đưa ra bất kỳ bình luận chính thức nào, các cuộc thảo luận vẫn đang tiếp diễn trên mạng xã hội và các diễn đàn công chúng. Các nhà phân tích vẫn chia rẽ ý kiến: một số cho rằng việc xuất gia của ông Vacharaesorn là hành động tôn giáo chân thành, trong khi số khác nhận thấy có khả năng mang hàm ý chính trị. Những bài đăng gần đây trên Instagram của ông Vacharaesorn cũng cho thấy ông tham gia hiến máu cho bệnh viện, xuất hiện tại Trường Quốc tế Mỹ ở Bangkok để trò chuyện với học sinh và giáo viên, và đi bộ trong vùng ngập lụt tại các khu vực miền bắc và đông bắc Thái Lan vào cuối năm 2024.
Khi Thái Lan chuẩn bị cho sự chuyển giao quyền lực hoàng gia trong tương lai, sự hiện diện của ông Vacharaesorn tại quê nhà, cùng với các hoạt động mang tính kết nối và tạo phước báu, có thể sẽ tiếp tục là điểm chú ý của những người quan tâm đến hoàng gia Thái Lan và mối quan hệ đang thay đổi giữa thể chế này với xã hội.
