Để tìm hiểu sự thực, trưa ngày 29/8/2015, phái đoàn Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Lâm Đồng gồm có HT.Thích Toàn Đức, quyền Trưởng BTS PG tỉnh; TT.Thích Không Trú, Phó BTS kiêm Chánh Thư ký; TT.Thích Thanh Tân, Phó BTS kiêm Phó ban Thường trực Ban Tăng sự PG tỉnh; Phó ban Thường trực BTS PG Tp.Đà Lạt, NT.Thích Nữ Như Tịnh; Phó trưởng Ban đặc trách Ni bộ Lâm Đồng và ĐĐ.Thích Linh Toàn; Trưởng ban TTTT Phật giáo tỉnh đã đến chùa Tâm Ấn tìm hiểu vụ việc. Tuy nhiên, khi đến nơi thì cổng rào chùa đã bị khóa, TT.Thích Không Trú đã liên lạc bằng điện thoại với sư cô trụ trì chùa Tâm Ấn; nhưng điện thoại tắt máy, phái đoàn BTS đành phải ra về.
Làm việc với Ban Giám đốc Công ty Trung Nam và bà Đào Thị Hồng Kiểm (Tổng Giám đốc Công ty) chúng tôi được biết: “Năm 2013, do diện tích đất đang sử dụng (Giấy CN QSDĐ do UBND tỉnh Lâm Đồng cấp) của chùa Tâm Ấn bị hẹp và có hình dáng méo mó ở mặt sau (tiếp giáp công viên quy hoạch của dự án) nên chùa đã đề nghị Công ty Trung Nam nhượng lại một phần diện tích đất 492,4 m2 thuộc công viên G5 của dự án cho nhà chùa.
Do đây là phần đất công quỹ mà UBND tỉnh giao cho công ty Trung Nam xây dựng khu văn hóa đô thị Đà Lạt cho nên công ty không có quyền để thực hiện như mong muốn của nhà chùa. Tuy nhiên, theo đề nghị của chùa, Công ty Trung Nam cũng đã làm văn bản kiến nghị UBND tỉnh xem xét, nhưng đề xuất trên đã không được UBND tỉnh Lâm Đồng chấp thuận (theo Văn bản số 7848/UBND – ĐC ngày 20/12/2015).
Cũng theo Công ty Trung Nam, ngày 10/3/2014, Sư cô Thích Nữ Hạnh Nhẫn (trụ trì chùa Tâm Ấn) có văn bản gửi Công ty Trung Nam xin mượn tạm diện tích đất trong qui hoạch xây dựng công viên G5 phía trước và sau chùa để làm nơi, thờ cúng và tập kết vật tư thi công, tổng cộng 1.448,9 m2 (trong đó; thửa G5, mặt tiền đường Đinh Tiên Hoàng là 786,9m2 và khu công viên G5 + KS K3 là 662 m2).
Khi mượn, chùa Tâm Ấn có cam kết sẽ trả lại đất bất cứ khi nào Công ty cần để triển khai dự án. UBND Tp.Đà Lạt cũng đã có văn bản cho phép chùa Tâm Ấn được thực hiện việc thờ cúng ngoài cơ sở tôn giáo tại khu vực đất mượn tạm của Công ty Trung Nam, thời hạn đến ngày 31/12/2014 (Văn bản số 1996/UBND ngày 29/4/2014).
Sẽ không có gì đáng nói, nếu chùa Tâm Ấn xây dựng đúng theo bản thiết kế đã được sở xây dựng tỉnh cấp phép. Trái lại, đáng tiếc chùa đã có hành vi xây dựng trái phép trên phần đất đã mượn. Cụ thể, trên mảnh đất G5 (786,9 m2) chùa đã xây dựng một căn nhà tiền chế bằng tôn DT: 8 x 17m, một chòi lục giác với kết cấu trụ sắt; lợp ngói, một dãy nhà ở và kho diện tích: 4m6 x 19,1 m. Tại khu đất (662 m2) chùa cho cơi nới phần bếp, nhà vệ sinh bên cạnh ngôi nhà của Công ty đã cho chùa mượn tạm, đào một giếng khoang, xây tường kè đá chẻ dài 20m; rộng 40 phân và cao 1m4.
Ngoài ra, chùa Tâm Ấn còn lấn chiếm thêm 390m2 trên phần đất qui hoạch nhánh 6 của Công ty Trung Nam để xây kè đá chẻ dài 48, rộng 40 phân, cao 80 phân, dựng một cánh cổng khung sắt lưới B40, kích thước 4,65 x 2,1 m và dùng khóa để khóa kín.. Bên trong xây một trụ đá và đặt bàn thờ Phật, treo cờ phướn Phật giáo làm hàng rào…ở khu vực công viên G5, chùa Tâm Ấn còn lấn thêm 50m2 đất, xây tường đá chẻ dài 19m; rộng 0,4m và cao 2m.
Trong tháng 7/2015, Công ty Trung Nam đã có nhiều văn bản đề nghị chùa Tâm Ấn di dời tài sản và trả lại mặt bằng mà chùa đã mượn của Công ty. Ngày 21/7/2015, sư cô Thích Nữ Hạnh Nhẫn trụ trì chùa Tâm Ấn đã có văn bản trả lời cho Công ty Trung Nam, nêu rõ: “Khi khởi công xây dựng; công ty có cho chùa Tâm Ấn mượn đất để có chỗ sinh hoạt, tu tập. Nay chùa chưa làm xong và đang đợi giấy phép xây dựng nên chùa sẽ hoàn trả đất cho công ty khi chùa có sự giải quyết thỏa đáng của UBND tỉnh và các cấp chính quyền?.
Liên quan đến vấn đề này, UBND tỉnh Lâm Đồng đã có công văn số 3678/UBND – ĐC ngày 1/7/2015 nêu rõ: “Không chấp nhận việc hoán đổi đất tại khu vực chùa Tâm Ấn thành phố Đà Lạt với lý do không có cơ sở để xem xét; giải quyết”.
Trong giấy chứng nhận quyền xử dụng đất của chùa Tâm Ấn mà UBND tỉnh Lâm Đồng cấp cho chùa ngày 15/8/2002 xác định rõ: Diện tích đất của chùa là: 1.052.3m2 (không có phần đất con đường dân sinh 390 m2 đi ngang qua chùa).
Trong báo cáo gửi Sở Xây dựng về việc xử lý vi phạm trật tự xây dựng tại chùa Tâm Ấn, ngày 11/8/2015; UBND Tp.Đà Lạt nêu rõ: “Chùa Tâm Ấn được cấp phép xây dựng với hồ sơ thiết kế được duyệt là: 01 trệt + 02 lầu (diện tích tầng trệt: 271,90 m2, diện tích sàn xây dựng: 678,09 m2).
Qua kiểm tra hiện trường, phòng Quản Lý Đô Thị đã phát hiện công trình xây dựng có các kích thước sai lệnh lớn hơn so với thiết kế được duyệt, cụ thể: Qui mô thi công là 01 trệt + 03 lầu, diện tích xây dựng tầng trệt là: 493,69 m2 và diện tích sàn xây dựng là 1.974, 76 m2. Như vậy tổng diện tích mà chùa Tâm Ấn xây dựng trái phép là 1.296, 67 m2, vi phạm khoảng lùi đường hẻm, vượt 01 tầng so với hồ sơ thiết kế được duyệt.
Tiếp chúng tôi tại UBND Phường II Tp.Đà Lạt, ông Phạm Thành Viên, Chủ tịch Phường cho biết: “Địa phương đã lập 10 biên bản về việc chùa Tâm Ấn xây dựng, lấn chiếm đất trái với qui định cho phép (riêng ngày 14/8/2015 đã lập hai biên bản).
Ngày 14/8/2015, Công ty Trung Nam đã có văn bản gửi BTS GHPGVN tỉnh cho biết: “Kể từ khi có sự can thiệp của BTS GHPGVN Tp.Đà Lạt (trước đó TT.Thích Viên Thanh, Trưởng BTS GHPGVN Tp.Đà Lạt có đến Công ty Trung Nam và nêu quan điểm sẽ làm việc với UBND tỉnh và UBMTTQVN để xin đất giúp cho chùa), thì sự việc càng trở nên phức tạp hơn. Trụ trì và ni chúng chùa có hành vi ngang nhiên lấn chiếm đất bất hợp pháp cả khu vực đường dân sinh và khu vực đất công viên G5 thuộc quyền sử dụng đất của Cty Trung Nam.
Nhà chùa do chưa hiểu biết hết các quy định của pháp luật đã có những việc làm chưa đúng, như tháng 7/2015 – chùa Tâm Ấn cho treo cờ Phật giáo rào chắn lối đi, cho triển khai xây dựng cổng chùa và ngăn cản không cho Công ty Trung Nam thi công. Nhà chùa còn cho xây tường đá chẻ làm rào chắn, lập bàn thờ Phật và tiến hành cúng trong khu vực đất lấn chiếm.
Chùa Tâm Ấn đã huy động sư cô và nhiều phật tử; trong đó đa số là phụ nữ và trẻ em để làm những việc chưa đúng đúng pháp luật hòng gây áp lực và tiếp tục thực hiện hành vi xây dựng, lấn chiếm đất trái phép…
Khi các cấp chính quyền và Công ty Trung Nam đến chùa làm việc thì sư cô trụ trì liên tục từ chối không tiếp, gửi giấy mời họp mặt đối thoại thì chùa không hợp tác và yêu cầu Công ty Trung Nam cùng các cấp chính quyền làm việc với BTS PG Tp.Đà Lạt (!?) và đồng thời nói rằng chùa chỉ làm theo sự chỉ đạo của BTS GHPGVN Tp.Đà Lạt?.
Tình hình ngày càng trở nên phức tạp và căng thẳng, đặc biệt, từ khi trên mạng Youtube xuất hiện hai đoạn video với tiêu đề “Công ty địa ốc Trung Nam Đà Lạt phá cổng chùa Tâm Ấn, hòng chiếm đoạt mảnh đất của chùa thì sự việc ngày càng trở nên căng thẳng, phức tạp, gây hoang mang, bất bình trong tăng, ni phật tử trong và ngoài tỉnh. Đáng tiếc là do vô tình hay cố ý; không tìm hiểu ngọn ngành cho nên vụ việc tại chùa Tâm Ấn ngày càng trở nên phức tạp, căng thẳng.
Chúng tôi xin mượn lời phát biểu của Hòa thượng Thích Toàn Đức Quyền Trưởng BTS GHPGVN tỉnh Lâm Đồng tạm thay cho lời kết của bài viết : “Giáo hội chỉ bảo vệ những phần đất hợp pháp do Giáo hội quản lý, thông qua số cấp quyền chứng nhận xử dụng đất đã được chính quyền sở tại công nhận. Các phần đất còn lại nếu có nhu cầu xử dụng thì chùa phải làm đơn xin phép và phải được UBND tỉnh đồng ý, chấp thuận”.
Mong rằng Chư tôn đức trong BTS GHPGVN Tp.Đà Lạt nên tìm hiểu sự tình một cách khách quan; trung thực để giải quyết vấn đề và nên nên lấy uy tín; danh dự của tập thể Giáo hội; tăng đoàn và tư cách của người tu sĩ Phật giáo làm trọng, trước khi vụ việc diễn biến phức tạp, quá muộn màng bởi “đạo lý làm người, chúng ta mượn thì phải trả”.
Thích Linh Toàn – Ủy viên Ban Thông tin Truyền thông T.Ư GHPGVN
