Trang chủ Văn hóa Chùa Việt Nam Ngôi Quốc tự chung trên đất Hà thành

Ngôi Quốc tự chung trên đất Hà thành

107

Chùa Quán Sứ được xây dựng vào thế kỷ XV nằm trên địa phận thôn An Tập, phường Cổ Vũ, tổng Tiền Nghiêm (sau đổi là tổng Vĩnh Xương), huyện Thọ Xương, ngày nay là phố Quán Sứ, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Nguyên xưa ở phường này chưa có chùa, chỉ có mấy gian nhà tranh ở phía Nam, dân làng dùng làm chỗ tế thần cầu an gọi là xóm An Tập.

Theo sách Hoàng Lê Nhất Thống Chí, vào thời vua Lê Thái Tông, các nước Chiêm Thành, Ai Lao thường cử sứ giả sang triều cống nước ta.

Nhà vua cho dựng một tòa nhà gọi là Quán Sứ để tiếp đón các sứ thần đến Thăng Long. Vì sứ thần các nước này đều sùng đạo Phật nên lại dựng thêm một ngôi chùa cũng nằm trong khuôn viên Quán Sứ để họ có điều kiện hành lễ.

Thời gian đã xóa đi dấu tích khu nhà Quán Sứ xưa nhưng ngôi chùa thì vẫn tồn tại.

Năm 1934, Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ thành lập, chùa Quán Sứ được chọn làm trụ sở Trung ương Hội. Năm 1942, chùa đã được xây dựng lại theo bản thiết kế của hai kiến trúc sư Nguyễn Ngọc Ngoạn và Nguyễn Xuân Tùng do chính Tổ Vĩnh Nghiêm duyệt.

Điểm đặc biệt, chùa Quán Sứ nằm trong số rất ít ngôi chùa ở nước ta mà tên chùa cũng như nhiều câu đối đều được viết bằng chữ quốc ngữ.

Chùa là một quần thể kiến trúc khá độc đáo với sự kết hợp hài hòa của các tầng mái và lầu chuông trong một khuôn viên tương đối rộng rãi. Điện Phật được bài trí trang nghiêm, các pho tượng đều khá lớn và thếp vàng lộng lẫy.

Gian bên phải chính điện thờ Lý Quốc Sư (tức Thiền sư Minh Không) với hai thị giả, gian bên trái thờ tượng Đức Ông và tượng Châu Sương, Quan Bình.

Các nhà chính và nhà phụ chùa Quán Sứ đều rộng rãi.

Nơi đây từng là trụ sở báo Đuốc Tuệ và văn phòng Tổng hội Phật giáo Bắc Kỳ. Hiện nay chùa có giảng đường, thư viện, là nơi đặt Văn phòng Phân viện nghiên cứu Phật học Việt Nam và Văn phòng Tổ chức Phật giáo châu Á vì hòa bình ở Việt Nam.

Chùa Quán Sứ đã chứng kiến nhiều hoạt động quan trọng của Phật giáo Việt Nam, trong đó có sự thống nhất tổ chức Phật giáo trong cả nước và sự hòa nhập của Phật giáo Việt Nam với Phật giáo thế giới.

Tại đây, vào ngày 13/5/1951 (tức mồng 8/4 năm Tân Mão) lần đầu tiên lá cờ Phật giáo thế giới do Thượng tọa Tố Liên mang về từ Colombo đã xuất hiện ở Hà Nội.

Nằm trên một tuyến phố trung tâm của thành phố Hà Nội, chùa là điểm lui tới của khách thập phương, phật tử và người dân các vùng đến vãn cảnh, tế bái tại chùa, đặc biệt vào các ngày lễ của Phật giáo.