Trường của em ở chùa

Ngày ngày cùng lên nương làm rẫy với đồng bào, tối tối xuống buôn thăm già hỏi trẻ, thầy Đồng Châu nhói lòng khi nhận thấy, trung bình cứ 10 em nhỏ thì có 4 – 5 em chỉ được học đến lớp 2, 3. Làm sao để cái vòng luẩn quẩn đói nghèo – thất học đừng vây siết lấy đồng bào Châu Mạ nơi này?

Một tối nọ, trong buổi họp dân của buôn Đăng Đừng, bà con thấy thầy xuất hiện. Bằng một giọng ấm áp và truyền cảm, thầy rủ rỉ tâm tình với mọi người về chuyện hạt lúa, con heo, con gà…; hết chuyện miếng cơm manh áo lan đến chuyện bệnh tật của người già, học hành của đám trẻ. Thầy bảo, bà con đừng bắt tụi trẻ nghỉ học sớm, cái chữ quý lắm, biết chữ thì trồng cây cà phê cũng xanh tốt hơn, cho nhiều trái hơn. Kẻ lặng thinh, người gật gù, có người bạo dạn thì bảo biết thế nhưng ăn còn đói, lấy đâu đóng học cho con? Thầy trả lời chắc nịch: “Chùa rộng, tôi sẽ dựng nhà, mở lớp”.

Từ đó, cứ rảnh việc chùa là thầy lại cần mẫn xuống buôn, vào những gia đình có con em trong độ tuổi đến trường để thăm hỏi, chuyện trò, thuyết phục phụ huynh cho con em lên chùa ăn học. Tụi trẻ thì khỏi nói, chỉ cần biết được ở chung với chúng bạn, được ăn no, được đi học… là cười tít mắt.

Các cháu người dân tộc ốm gầy và đen nhẻm (Ảnh: Phạm Doãn Luyện)

Trước cửa bếp, một người phụ nữ khắc khổ từ điệu bộ cử chỉ đến cả nụ cười, đang xuýt xoa một cô, một chú tiểu. Chị là Ka Dét, 50 tuổi, lên thăm 2 con là Ka Ngữu, 16 tuổi và K’Piểm, 13 tuổi lên ở chùa từ hơn 1 năm nay. “Nó dắt em trốn lên chùa. Mình biết, lên tìm, hỏi thì nó bảo nghe các anh chị kể ở chùa được học, được chơi nên chúng đi”. Nghe mẹ tố vậy, cô chị Ka Ngữu thẹn thùng: “Nghe các anh kể chuyện ở chùa, em thích quá liền lên chùa xin thầy, thầy gật đầu bảo để xuống nói chuyện với gia đình. Nhưng, tối ấy, nhân lúc bố mẹ đang lúi húi dưới bếp, em vơ vội mấy bộ quần áo rồi kéo K’Piểm trốn đi”. K’Tiệt, 15 tuổi, là con út trong một gia đình 10 anh chị em, nhà nghèo lắm nên chú cùng 2 anh dắt nhau lên ở chùa. K’Diễm, 13 tuổi, thì là con một, nhà khá giả, bố mẹ không muốn nhưng chú quyết tâm xin lên chùa tu học từ 4 năm nay. Được thầy đặt pháp danh là Chúc Tín, chú thích lắm, rất chăm ngoan, học hành sáng dạ, lại sống gương mẫu và thân thiện nên luôn được thầy yêu, bạn mến v.v.. Mỗi người mỗi cảnh quy tụ về làm ấm cúng mái chùa đơn sơ nơi đỉnh đồi lộng gió này.

Ảnh: Vietnamandyou.net

Ảnh: Vietnamandyou.net

Ảnh: Vietnamandyou.net

Ảnh: Vietnamanhyou.net

Ảnh: Vietnamandyou.net

… 13h30, nhạc hiệu báo thức vang lên rộn rã, các cô, chú tiểu răm rắp bật dậy. Ai vào việc ấy, nhóm của K’Viện đi bổ củi ở khoảnh sân trước phòng khám bệnh, K’Thông dẫn một nhóm đi nhổ cỏ ở vườn Lâm Tỳ Ni, Ka Ngữu, K’Tiệt, K’Piểm thì xuống bếp giúp bà vãi nhặt rau, gọt khoai, thái đậu v.v..

… 16h, K’Diễm đi thỉnh chuông, K’Hoằng dẫn một nhóm lên chánh điện tụng kinh. Tiếng chuông, tiếng mõ đều đều điểm nhịp cho những tiếng tụng kinh Pháp cú bằng tiếng Châu Mạ của những giọng trẻ thơ, nghe thật yêu.

… 16h30, bắt đầu giờ chơi. Sân trước, nhóm chơi bóng đá, nhóm đánh bóng chuyền; sân sau, mấy chú buộc dây vào một viên gạch giả làm ô tô vừa kéo vừa hò hét; góc hè trước lớp học, mấy cô khúc khích chơi chuyền. Khuôn viên chùa rộn tiếng nói cười…

Kinh, kệ ngân vang

Đạ – nước, sa piêng – ăn cơm, ami ta pa – di đà, hiu – home – nhà…, những cái miệng xinh đang háo hức đọc theo hướng dẫn của một thầy giáo già. Thầy Nguyễn Diệp, 66 tuổi, là giảng viên Trường Trung cấp Phật học tỉnh Lâm Đồng, từ 2 năm nay, cứ chiều thứ sáu hàng tuần lại khăn gói từ Đà Lạt xuống chùa Di Đà dạy tiếng Châu Mạ và tiếng Anh cho các cô, chú địu. Hiền huynh của thầy, GS Phạm Phú Thành, 73 tuổi, giảng viên Đại học Đà Lạt, nhà nghiên cứu văn hóa, thì xuống để tổ chức những buổi nói chuyện với các cô, chú địu và đồng bào trong buôn – cứ cuối tuần là nô nức lên chùa làm công quả, khám bệnh, sinh hoạt Phật sự – về nguồn gốc, phong tục tập quán của dân tộc Châu Mạ, đạo lý, văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.