Trong một đoạn kinh sâu sắc được ghi lại trong Kinh A Hàm, Đức Thế Tôn đã dạy ngài A Nan những lời dặn dò chân thành trước khi nhập Niết-bàn:
“Sau khi Như Lai nhập Niết-bàn, trà tỳ xong thành kính lấy xá lợi, dựng tháp treo phan thờ tại ngã tư đường để dân chúng đi ngang trông thấy tháp của Phật mà tưởng nhớ lại đạo hóa của Pháp vương Như Lai, chỉ cần khởi tâm tôn kính, sống thì được phúc lợi, chết thì sinh thiên.
Nơi nào có Thế Tôn, hoặc xá lợi của Thế Tôn thì Chư Thiên và Thiện Thần ngày đêm thường lui tới đỉnh lễ, hộ trì. Họ hiển bày ra nhiều điều kì diệu để tỏ lòng tôn kính Phật.”
Đây không chỉ là lời di huấn, mà còn là một sự mở ra cánh cửa đến với một pháp môn tu hành sâu xa, đầy tính từ bi và trí tuệ: pháp môn tôn kính, tưởng niệm và phụng thờ xá lợi Phật.
Xá lợi – không chỉ là tro cốt
Xá lợi của Đức Phật không đơn thuần là những phần còn lại sau khi hỏa thiêu thân xác ngài. Đó là biểu tượng thiêng liêng cho sự toàn giác, là kết tinh của cả một đời tu hành thanh tịnh, đại từ đại bi, và vô lượng trí tuệ. Khi một người tu hành đạt đến sự thanh tịnh tuyệt đối, thì thân xác của vị ấy không còn là thân phàm nữa, mà trở thành pháp thân, là thân của chánh pháp.
Vì thế, xá lợi không phải chỉ là di vật vật chất, mà là đạo nhãn sống động, là “hiện thân” của Đức Phật giữa đời. Nhìn thấy xá lợi, như nhìn thấy sự có mặt của Như Lai.
Dựng tháp ở ngã tư – vì ai mà làm?
Đức Phật không dạy đem xá lợi để cất giữ trong chùa kín đáo hay nơi u tịch, mà lại dạy dựng tháp treo phan ngay tại ngã tư đường – nơi người qua kẻ lại, nơi giao lưu giữa mọi tầng lớp trong xã hội. Tại sao?
Vì Ngài muốn cho mọi người, dù giàu hay nghèo, học cao hay học ít, đều có cơ hội được trông thấy tháp Phật, khởi niệm tưởng nhớ, và nhờ vậy mà gieo nhân lành. Chỉ cần một niệm tôn kính, một chút giao cảm tâm linh nơi người đi đường khi thấy tháp Phật, là đã đủ để mở ra phúc lành trong đời sống hiện tại và gieo duyên cho tương lai.
Chính vì vậy, lời dạy này không phải chỉ là chuyện thờ phụng hình thức, mà là một nghệ thuật giáo hóa vi diệu, kết nối giữa lòng người và đạo pháp qua biểu tượng thiêng liêng của Phật.
Khởi một niệm kính Phật – phúc lợi vô lượng
Phật dạy rõ: “Chỉ cần khởi tâm tôn kính, sống thì được phúc lợi, chết thì sinh thiên.”
Câu này là một sự khẳng định đầy từ bi về năng lực của tâm niệm. Trong giáo lý đạo Phật, tâm là chủ, tâm là gốc của mọi nghiệp. Khi một người chỉ cần khởi một tâm tôn kính Phật – nghĩa là khởi một tâm thiện, một tâm chân thành, một tâm hướng thượng – thì ngay khoảnh khắc đó, nhân phúc đã được gieo trồng.
Tôn kính Phật không nhất thiết phải cúng dường vàng bạc, lễ lạy rườm rà, mà là tâm cung kính chân thành. Người có lòng tôn kính Phật thì tự nhiên sẽ hướng thiện, sống từ bi, không làm điều ác. Và người như thế, dù chưa tu hành sâu xa, nhưng phước báo hiện tiền và tương lai sẽ đến với họ như bóng theo hình.
Xá lợi là nơi Chư Thiên và Thiện Thần thường hộ trì
Đức Phật dạy: nơi nào có xá lợi thì Chư Thiên và Thiện Thần ngày đêm thường đến lễ bái, hộ trì. Đây là điều mà nhiều người trong thế gian không dễ tin hiểu, nhưng đối với người học Phật, điều này rất sâu sắc.
Thế giới hữu hình chúng ta sống chỉ là một phần rất nhỏ của pháp giới rộng lớn. Trong thế giới vô hình, có những chúng sinh thiện lành như chư thiên, long thần hộ pháp, họ có mặt không phải để thụ hưởng, mà để bảo hộ chánh pháp, bảo hộ nơi nào có đạo hạnh, có biểu tượng của giác ngộ.
Vì vậy, nơi nào có tháp Phật, có xá lợi, có tâm tôn kính chân thành của con người, thì nơi ấy trở thành một vùng năng lượng thanh tịnh, là chốn linh địa, là nơi đạo pháp có thể nảy nở, phát triển.
Những kỳ diệu linh ứng – là biểu hiện của tâm cảm ứng
Kinh ghi rõ: “Họ hiển bày ra nhiều điều kỳ diệu để tỏ lòng tôn kính Phật.”
Những hiện tượng kỳ diệu như mây lành, ánh sáng, mùi hương lạ, cảm ứng mầu nhiệm nơi những bảo tháp – đã được ghi lại trong vô số kinh sách và truyền thống Phật giáo qua hàng ngàn năm. Nhưng hơn cả những hình tướng đó, điều kỳ diệu thật sự chính là sự chuyển hóa trong tâm người khi họ tiếp xúc với năng lượng của Phật qua tháp, qua xá lợi.
Một người đang đau khổ, bế tắc, khi nhìn thấy tháp Phật, khởi tâm tôn kính, cảm được năng lượng an lành, mà quay về nẻo thiện, thay đổi cuộc đời – đó là kỳ diệu nhất.
Ý nghĩa tu hành rút ra từ lời dạy
Từ lời dạy của Đức Phật, ta học được rằng:
Tôn kính Phật là bước đầu của mọi công đức. Người tôn kính Phật sẽ biết tôn kính Chánh pháp, kính trọng bậc Thánh, kính người có đạo hạnh, và từ đó mà sửa mình, làm lành, lánh dữ.
Thờ xá lợi không phải là mê tín, mà là pháp tu của niệm Phật. Pháp tu này không đòi hỏi học vị, không phân biệt tầng lớp, mà chỉ cần tâm chân thành.
Mỗi tháp Phật, mỗi xá lợi là một cội nguồn phúc đức cho đời. Xây tháp, phụng thờ xá lợi, tổ chức hành hương cúng dường – đó là những phương tiện thiện xảo để gieo duyên giác ngộ cho mọi người.
Biến tâm tôn kính thành hành động sống
Thế gian này đang rất cần những tâm hồn hướng thượng, những con người biết tôn kính cái đẹp, cái thiện, cái cao cả. Khi chúng ta biết tôn kính Phật, chúng ta đang tạo ra cho mình và xã hội một nền tảng đạo đức vững chắc.
Nếu ai cũng khởi một tâm niệm như vậy, thì thế gian này – dù còn khổ đau – vẫn sẽ có ánh sáng. Ánh sáng ấy không gì khác hơn là phúc lành từ chính tâm hồn của chúng ta, khi ta biết nhìn lên tháp Phật mà gợi nhớ lại con đường của bậc Thầy giác ngộ – con đường của Từ Bi và Trí Tuệ.
Nguyện cho tất cả chúng ta đều biết gìn giữ và nuôi lớn tâm tôn kính Phật, để hiện đời được phúc lạc, và mai sau vãng sinh thiện giới, đồng hành cùng chư Thánh đệ tử trên con đường giải thoát.
