Cùng với Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt và Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trong 3 thiền viện lớn nhất của Việt Nam. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên xây dựng ngay bên cạnh Khu di tích danh thắng Tây Thiên cổ tự (Chùa Tây Thiên, Đền Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, Đền Cô, Đền Cậu, Đền Thõng, Thác Bạc).
 |
Gần khu nghỉ mát Tam Đảo, Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên là nơi chứa đựng vẻ đẹp của văn hoá tâm linh kết hợp với nét hài hoà của phong cảnh trữ tình mà thiên nhiên ban tặng. Giữa đất trời, núi rừng bao la hùng vĩ, Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên như được tọa lạc ở “chốn bồng lai tiên cảnh”.
 |
Tọa lạc trên quả đồi rộng khoảng 4,5 ha, nằm trên độ cao khoảng 300 m so với mực nước biển, từ chân núi đi lên Thiền Viện phải vượt qua những đỉnh dốc cao với những đường khúc quanh co lại bị che lấp bởi cây cối…Đến Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên du khách như lạc vào một không gian rừng núi huyền bí, những màn sương mù vương lại và còn đang tan chậm, cảnh vật như hòa quện vào nhau, một cảm giác thoáng đạt, du dương và mơ hồ…
Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên mang đậm dấu ấn một ngôi chùa Việt Nam với những nghệ thuật kiến trúc đường nét cổ kính, đặc biệt đây là điểm đến tâm linh của phật giáo. Bởi vậy nơi đây đã trở thành trung tâm du lịch nổi tiếng của tỉnh Vĩnh Phúc. Du khách đến đây vừa để tham quan xứ sở rừng núi sương mù, vừa để được trở về với cõi tâm linh phật giáo.
 |
Trước thiền viện là một cánh đồng lúa rộng mênh mông bát ngát. Để lên chính điện, du khách phải đi trên nhiều bậc đá, qua cổng tam quan. Chính điện cao 17 m, diện tích 673,2 m2, 4 trụ đỡ có đường kính gần 1 m, ở giữa là 3 tượng Phật lớn, bên trái là nhà trưng bày các hiện vật có niên hiệu Lý, Trần, Lê, Nguyễn…Phía sau thiền viện là dãy núi cao với rừng thông xanh ngắt. Theo một số tài liệu còn lưu lại, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên được xây dựng trên nền của một thiền tự cổ (Thiên Ân Thiền Tự) có từ thế kỷ 3. Trong Thiền viện này đáng chú ý còn có pho tượng Phật bằng đá hoa cương cao 49 m. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên sau khi khánh thành vào năm 2005 trở thành điểm dừng chân ngoạn cảnh trong hành trình về khu danh thắng Tây Thiên.
 |
Không khí trong lành cùng với phong cảnh hữu tình nên việc tu thiền ở đây thực chẳng đâu sánh bằng. Cũng bởi thế, vào mùa tu thiền hàng nghìn phật tử ở khắp nơi lại đổ về đất phật Tây Thiên để học đạo.
 |
Mặc dù mới được thành lập và đi vào hoạt động khoảng gần chục năm nhưng Thiền Viện Trúc Lâm Tây Thiên đã trở thành một trung tâm du lịch nổi tiếng của tỉnh Vĩnh Phúc. Du khách đến đây vừa ngắm sơn cảnh, vừa là nơi có thể trở về với cõi “thiền” của phật giáo gạt đi bao ưu phiền mệt mỏi cũng như rũ bỏ những bụi trần còn vương vấn.
