Trang chủ Đời sống Thăng hoa oản bột Việt Nam

Thăng hoa oản bột Việt Nam

Oản hầu hết là hình trụ, giống như hình cái chuông, có loại to nặng khoảng 1 kí bọc giấy kính trong suốt màu đỏ được bày hai bên trên bàn thờ. Và các loại khác đũ các cỡ và trọng lượng. Có nơi mua nhiều oản nhỏ ngũ sắc xếp lên mâm theo hình tháp.

Oản được tạo ra từ thời người Việt cổ trải qua mấy ngàn năm giặc giã xâm chiếm nước Việt, chiến tranh là thế nhưng phẩm oản vẫn được nhân gian gìn giữ. Cho đến khoảng thập niên 1950 và 1960, các sư trụ trì chùa và các bà vãi xưa ở hầu hết các tỉnh miền bắc có truyền thống mua rất nhiều oản bé như hạt mít về bày đầy mâm cúng Phật. Sau khi cúng thì đem chia cho các Phật tử và cho trẻ nhỏ.

Miền bắc được gọi là cái nôi tạo ra phẩm oản truyền thống nhưng những phẩm oản nhỏ như thế từ khoảng thập niên 1970 đến nay không còn được các nhà sản xuất oản Hà Nội nói riêng và miền bắc nói chung làm nữa.

Kinh tế xã hội phát triển, những người sản xuất và kinh doanh phẩm oản cũng vì lợi nhuận mà bỏ dần nét văn hóa truyền thống của phẩm oản. Ở TP Hồ Chí Minh, có cửa hàng ở trung tâm Q.1 chuyên bán đủ các loại bánh mứt kẹo trong đó có oản bột đã lợi dụng ngày tết không bán oản bột lẻ nữa mà bày 5 cái oản 5 màu trong đĩa nhựa bọc giấy bóng kính cài nơ bên ngoài, đương nhiên giá cao hơn, khách buộc phải mua nguyên đĩa oản mà không được quyền lựa chọn mua oản lẻ theo nhu cầu của mình.

Ví dụ có người chỉ mua oản toàn màu đỏ 4 hoặc toàn màu vàng thì đành ngậm ngùi bỏ đi. Như thế tính thiện trong phẩm oản có phần giảm đi và cái tâm của người bán oản cũng đã mai một, mà phẩm oản đối với họ đơn giản chỉ là một sản phẩm để kinh doanh, ai thích thì mua chứ không thể có bản thiện ở trong đó. Bất chấp khách là người già không đi được xe phải đi xe ôm hoặc taxi tới cũng đành thoái lui tiếp tục tham gia giao thông đày rủi ro trên phố xá đông đúc ngày tết.

Cửa hàng gần mua không được, khách đành lòng vòng cả chục cây số đi tìm kiếm mua oản nơi khác, rất may cửa hàng Tiến Thành ở đường Phạm Văn Hai – quận Tân Bình vẫn bán oản lẻ với đủ cỡ từ oản to đại đến cái oản nhỏ nhất.

Đáng ngạc nhiên hơn năm nay Tiến Thành còn tạo ra nhiều chủng loại phẩm oản hơn trước. Loại thì dài bọc giấy nhũ vàng óng lên như thỏi vàng, loại thì cỡ 4 x 6 cm gói trong giấy nhũ vàng, xanh, đỏ, tím, rất sang trọng.

Dễ thương hơn nữa có cả loại nhỏ như cái kẹo cũng được gói trong giấy nhũ vàng, bạc, và ngũ sắc. Đẹp quá, hoa cả mắt, khách thỏa sức lựa chọn về cúng dường Tam Bảo và cúng dường gia tiên. Các loại phẩm oản phong phú như thế này rất phù hợp với các Lễ hội lớn, sắc màu lộng lẫy, đẹp, ẩn chứa giá trị tâm linh.Đặc biệt nhất là loại oản bé như hạt mít cỡ 2,5 x 3,5 cm đã được cửa hàng Tiến Thành tạo ra phục vụ dịp tết Ất Mùi năm 2015 này là điều đáng trân trọng và đáng quý đã duy trì bản sắc của phẩm oản của dân tộc.

Một loại oản bột tưởng đã mất hẳn trên thị trường nay lại được tái tạo ở quận Tân Bình – TP Hồ Chí Minh. Đây được coi là một việc tri ân tổ tiên xưa đã tạo ra nét văn hóa phẩm oản người Việt. Để đón nhận nét văn hóa nhỏ này được phục hồi, khách đã mua về để dâng lên Phật tổ, Chư Bồ tát và dâng cúng gia tiên trong niềm hân hoan thành kính.