Người dân Ấn Độ dưới thời Đức Phật thật may mắn. Họ được gặp Phật, biết lắng nghe điều hay lẽ phải từ Ngài nên xây dựng được một cuộc sống thật hiền lương, minh triết.
Có hai việc hệ trọng trong đời sống mà người Ấn thường cầu mong sự chỉ giáo của Đức Thế Tôn cho thấy họ có quan niệm sống sáng suốt như thế nào: Việc cưới vợ gả chồng và việc tang lễ. Nói cách khác là đám cưới và đám tang. Cả hai việc này người Ấn Độ biết cách chuẩn bị rất chu đáo, nhất là về mặt tinh thần.
Đám cưới là dịp vui lớn, mở đầu một cuộc sống mới của người nam và người nữ ở tuổi trưởng thành, nên họ tổ chức rất rình rang. Trái lại, đám tang là kết thúc một đời người thì họ ít coi trọng, chỉ lặng lẽ đưa người quá cố đến chỗ hoả thiêu rồi sau đó gửi nắm tro tàn về nơi cát bụi là xong.
Hình thức là thế nhưng nội dung và ý nghĩa thì họ đã có dự liệu rất kỹ trước đó. Bản kinh Giáo giới Cấp Cô Độc lưu trong tuyển tập Trung Bộ kinh nói cho chúng ta biết người Ấn Độ thời Đức Phật sửa soạn cho người sắp từ giã cõi đời nhẹ nhàng và minh triết như thế nào, trong khi nội dung bài kinh sau đây cho thấy họ quan tâm ra sao về đời sống hạnh phúc hôn nhân của con cái mình:
“Một thời, Thế Tôn trú ở Bhaddiya, trong rừng Jàti… Rồi Thế Tôn, sau khi đêm đã mãn, vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi đến trú xứ của Uggaha, cháu trai của Mendaka; sau khi đến, ngồi xuống trên chỗ đã soạn sẵn.
Rồi Uggaha, cháu trai của Mendaka, với tay của mình thân mời và làm cho thoả mãn Thế Tôn với các món ăn thượng vị loại cứng và loại mềm. Rồi Uggaha, cháu trai của Mendaka, sau khi Thế Tôn dùng bữa ăn xong, tay rời khỏi bát, liền ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Uggaha, cháu trai của Mendaka bạch Thế Tôn:
Những đứa con gái này của con, bạch Thế Tôn, sẽ đi về nhà chồng. Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy giáo giới chúng. Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy khuyên dạy chúng, để chúng được hạnh phúc an lạc lâu dài.
Rồi Thế Tôn nói với các người con gái ấy:
Này các thiếu nữ, các con hãy học tập như sau: “Đối với những người chồng nào, mẹ cha cho các con, vì muốn lợi ích, vì tìm hạnh phúc, vì lòng thương tưởng, vì lòng từ mẫn khởi lên, đối với vị ấy, chúng ta sẽ thức dậy trước, chúng ta sẽ đi ngủ sau cùng, vui lòng nhận làm mọi công việc, xử sự đẹp lòng, lời nói dễ thương”. Như vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập.
Do vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập như sau: “Những ai, chồng ta kính trọng, như mẹ, cha, Sa môn, Bà la môn, chúng ta sẽ tôn trọng, đảnh lễ, cúng dường và khi họ đến, chúng ta sẽ dâng hiến họ chỗ ngồi và nước”. Như vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập.
Do vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập như sau: “Phàm có những công nghiệp trong nhà, hoặc thuộc về len vải hay vải bông, ở đây, chúng ta sẽ phải thông thạo, không được biếng nhác, tự tìm hiểu phương pháp làm, vừa đủ để tự mình làm vừa đủ để sắp đặt người làm”. Như vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập.
Do vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập như sau: “Trong nhà người chồng, phàm có nô tỳ nào, hay người đưa tin, hay người công thợ, chúng ta sẽ phải biết sự thiếu sót của họ với công việc không làm. Chúng ta sẽ biết sức mạnh hay sức không mạnh của những người đau bệnh. Chúng ta sẽ chia các đồ ăn, loại cứng và loại mềm, mỗi người tuỳ theo từng phần của mình”. Như vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập.
Do vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập như sau: “Phàm có tiền bạc, lúa gạo, bạc và vàng người chồng đem về, chúng ta cần phải phòng hộ, bảo vệ chúng, và sẽ gìn giữ để khỏi ăn trộm, ăn cắp, kẻ uống rượu, kẻ phá hoại”. Như vậy, này các thiếu nữ, các con cần phải học tập. Thành tựu năm pháp này, này các thiếu nữ, người đàn bà, sau khi thân hoại mạng chung, được sanh cộng trú với chư Thiên có thân khả ái.
Hãy thường thương yêu chồng,
Luôn nỗ lực cố gắng,
Người đem lại lạc thú,
Chớ khinh thường người chồng,
Chớ làm chồng không vui,
Chớ làm chồng tức tối,
Với những lời ganh tỵ.
Chồng cung kính những ai,
Hãy đảnh lễ tất cả,
Vì nàng, người có trí.
Hoạt động thật nhanh nhẹn,
Giữa các người làm việc,
Xử sự thật khả ái,
Biết giữ tài sản chồng.
Người vợ xử như vậy,
Làm thỏa mãn ước vọng,
Ưa thích của người chồng,
Sẽ được sanh tại chỗ,
Các chư Thiên khả ái.
