Quán Thế Âm là vị Bồ Tát tu theo hạnh nguyện quán sát tiếng kêu cầu của chúng sinh trong thế gian, mà độ cho họ được giải thoát.
Xưa kia Ngài là con trai trưởng của vua Vô Tránh Niệm nơi thế giới Xan Đề Lam, tên là Bất Huyến. Ngài đươc đức Phật Bảo Tạng thụ ký: sau này sẽ được hiệu là Quán Thế Âm hầu cận bên cạnh đức Phật A Di Đà ở cõi Cực Lạc phương Tây và Ngài cũng ứng thân xuống Sa Bà trợ giáo cho đức Phật Thích Ca Mâu Ni.
Trước đấy, Ngài đã thành Phật hiệu là “Chính Pháp Minh Vương Như Lai”, song vì bi nguyện độ sinh, Ngài hiện thân Bồ Tát. Sau này, Ngài sẽ thành Phật hiệu là “Phổ Quang Công Đức Sơn Vương Như Lai” ở cõi “Chúng Bảo Sở Tập Trang Nghiêm”.
Hằng năm, hàng đệ tử Phật đều lấy ngày 19 tháng 02, 19 tháng 06 và 19 tháng 09 âm lịch làm những ngày kỷ niệm Ngài.
Ngay từ những năm còn là học tăng tại Học Viện Quán Sứ (năm 1974), Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm đã thấy mình có duyên lành với hình tượng Bồ Tát Quán Thế Âm tại động Hương Tích. Từ đó, Thượng tọa đã phát nguyện hằng năm vào dịp tháng Giêng đầu xuân, đích thân về động Hương Tích tiến hành khóa lễ Ngũ Bách Danh để cầu nguyện cho quốc thái dân an. Và Thượng tọa đã duy trì hạnh nguyện này liên tục 37 năm, không bỏ một kỳ nào.
Chùa Hương là vùng đất linh thiêng, tính đến nay đã trải qua 11 đời Tổ sư tu tập, hành đạo. Và theo dân gian tuyên truyền, động Hương Tích là nơi ứng thân của Bồ Tát Quán Thế Âm. Động gắn liền với rất nhiều bài thơ nổi tiếng:
Đường vào Hương Tích lượn quanh
Nước non gấm dệt, mầu xanh phủ màn
Người Niệm Phật, khách tham quan,
Suối thanh tịnh rửa nhẹ nhàng trần duyên…
Vào những năm Thập kỷ 70 của thế kỉ trước, thời kỳ mà tinh thần học Phật của tín chúng còn thưa thớt, đường xá về chùa Hương cũng còn đầy khó khăn về phương tiện giao thông đi lại, kinh tế nghèo nàn, thế mà Thượng tọa đã không ngại gian khó, hướng dẫn Phật tử vượt qua núi non, sông nước để về chùa Hương lễ Bồ Tát Quán Thế Âm, lễ Tổ và đặc biệt là duy trì khóa lễ Ngũ Bách Danh tại động Hương Tích.
Và ngày nay, mặc dù bận nhiều công việc Phật sự, nhưng Thượng tọa vẫn duy trì hạnh nguyện ấy.
Du khách về trẩy hội Chùa Hương hôm nay, có lẽ ai ai cũng cùng một cảm giác thật thanh thoát khi về lễ lạy tại mảnh đất thiêng này và đặt biệt chứng kiến một đạo tràng trên dưới 2 nghìn người ngồi đầy kín cả động và cả lối đi lên tận cửa động để cùng tham dự khóa lễ Ngũ Bách Danh do Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm chủ trì.
Vì số lượng người về trẩy hội chùa Hương quá đông, nên có những Phật tử phải đi từ rất sớm để vào ngồi trong động Hương Tích niệm Phật, chờ tham dự khóa lễ.
Đoàn tháp tùng với Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm sau khi đã vượt qua những chặng đường dài, để được ngồi lên những con thuyền nhấp nhô trên dòng nước, hòa với không khí lạnh của những ngày đầu xuân, đoàn đã đến được chùa Thiên Trù.
Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm đã hướng dẫn đoàn vào lễ Phật, lễ Tổ, thăm và chúc Tết Đại đức Thích Minh Hiền cùng chư Tăng Tổ đình Hương Tích.
Sau đó đoàn lên động Hương Tích để bắt đầu khóa lễ. Tiếng pháo tay vang dội cả động khi cung đón Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm quang lâm, hòa theo tiếng hát: “Hôm nay Thầy về đây, chúng con xin kính chào Thầy…” càng tạo thêm cho động Hương Tích một sinh khí đầy hoan hỷ, linh thiêng.
Trước khi tiến buổi hành buổi lễ, Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm đã có lời chúc tết đến quý Phật tử về tham dự khóa lễ và chia sẻ đôi nét về hạnh nguyện Quan Thế Âm.
Sau đó, buổi lễ được tiến hành theo nghi thức truyền thống, Thượng tọa đã xướng lễ, lạy 500 danh hiệu của Bồ Tát Quán Thế Âm và hội chúng họa theo câu “Nam Mô Quan Thế Âm Bồ Tát”.
Cả động Hương Tích rực sáng hẳn lên trong ánh sáng lung linh của hàng trăm ngọn nến, trông thật mầu nhiệm khi hòa cùng tiếng niệm Quan Âm – những danh hiệu mang ý nghĩa đặc biệt về tinh thần tu tập và hạnh nguyện hóa độ chúng sinh của Bồ tát Quan Âm tới các Phật tử trong khóa lễ.
Sau gần ba giờ đồng hồ trang nghiêm lễ lạy, lúc 20 giờ 30, khóa lễ đã thành tựu trong tinh thần nhất tâm tín kính của toàn thể chúng hội.
Hầu như trên nét mặt mọi người đều tỏ rõ nét an lạc khi được cùng Thượng tọa Thích Bảo Nghiêm thực hiện viên mãn tâm nguyện lễ Ngũ Bách Danh của mình.
Hình ảnh từng cụ già trong đạo tràng Pháp Hoa chân yếu, tay run nhưng tâm đầy nhiệt huyết, vẫn lặn lội đường xa hiểm trở, gói từng nắm cơm trộn vừng ăn qua buổi, để về động Hương Tích tham dự khóa lễ.
Hình ảnh những thanh thiếu niên trẻ tuổi, nhưng biết chịu khó, phát tâm về tu tập trong ngày đầu xuân… quả thật quá là nhiều hình ảnh đẹp hiện diện tại động Hương Tích vào lúc này.
Phải chăng đó là hình ảnh hóa thân của bồ tát Quan Thế Âm, nghe thấy tiếng kêu của chúng sinh mà hóa hiện để tùy duyên hóa độ?
Đạo tràng hành lễ đồng hồi hướng công đức đến mười phương chư Phật, Bồ tát, cầu nguyện cho quốc thái dân an, Phật pháp trường tồn, chúng sinh lợi lạc. Và đồng thể ra về mang theo tinh thần đại hoan hỷ, đại an lạc.
Sau đây là một số hình ảnh ghi nhận:
