Theo sử sách, chùa Thánh Chúa được xây dựng từ giữa thế kỷ 11, thời Lý, trên đất thôn Dịch Vọng Hậu, Tổng Dịch Vọng, Phủ Hòai Đức (nay là phường DịchVọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội ). Chùa là nơi thờ thờ Phật và Nguyên Phi Ỷ Lan.
Được coi là một trong những di tích quý hiếm còn lại từ thời Lý, một chứng tích văn hóa Thăng Long, chùa Thánh Chúa gồm nhiều hạng mục công trình như: cổng tam quan, gác chuông, tòa Tam bảo, nhà thờ Mẫu, nhà thờ Tổ, điện thờ nguyên phi Ỷ Lan, bia đá… Chùa cũng là nơi lưu giữ một hệ thống tượng phong phú, các hiện vật gỗ sơn son thiếp vàng, chạm trổ tinh tế, các đồ thờ tự như hoành phi, câu đối, chuông đồng… có niên đại từ thế kỷ 17 – 19.
Điều khiến chùa Thánh Chúa trở nên đặc biệt là do quy hoạch, toàn bộ diện tích của chùa nằm gọn trong khuôn viên của ĐH Sư Phạm Hà Nội. Năm 1959, khi Bác Hồ về thăm trường, thấy nhà hội trường xây ngay trước cửa Tam quan của chùa, Bác đã đề nghị dỡ bỏ tòa nhà này. Điều này đã thể hiện sự quan tâm của chính quyền trong công tác bảo tồn và giữ gìn di tích lịch sử văn hóa của dân tộc sau khi giải phóng Hà Nội.
Một số hình ảnh Đất Việt ghi nhận về chùa Thánh Chúa:
 |
|
Chùa Thánh Chúa mở ra một khoảng không gian xanh ngắt giữa khuôn viên ĐH Sư Phạm Hà Nội. |
 |
|
Tam quan của chùa khang trang sau khi được trùng tu nhân dịp Đại lễ 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội. |
 |
|
Vẻ cổ kính của gian nhà Tam bảo như tương phản với những khối nhà cao tầng hiện đại của ĐH Sư Phạm. |
 |
| Sân chùa rợp bóng cây xanh. |
 |
| Các gian thờ được bài trí tôn nghiêm. |
 |
|
Chùa Thánh Chúa còn lưu giữ nhiều hiện vật quý như khánh làm bằng đồng, kiểu cánh dơi, niên hiệu Thiệu Trị thứ 5 (1845), chuông làm bằng đồng thau niên hiệu Minh Mạng thứ chín (1828), |
 |
|
Vườn chùa rất rộng, trông nhiều rau và cây ăn quả, gợi lên cảm giác về một chốn thôn quê yên bình. |
 |
| Chùa Thánh Chúa là điểm đến yêu thích của nhiều sinh viên trường Sư Phạm. |
 |
|
Không gian yên tĩnh ở nơi đây rất lý tưởng cho việc ôn bài, nghỉ ngơi, thư giãn của các bạn trẻ sau những giờ lên lớp căng thẳng. |
 |
|
Một ngôi chùa Phật giáo – một tôn giáo đề cao cái tâm, cái thiện và trí tuệ nằm giữa một cơ sở Sư Phạm quan trọng, nơi đào tạo ra những người thầy tương lai cho đất nước dường như là một sự hết hợp đầy ý nghĩa. |
