Trong một buổi tiếp kiến đặc biệt tại Sảnh Clementine của Dinh Tông Tòa Vatican, Giáo hoàng Leo XIV đã gặp gỡ đông đảo các nhà lãnh đạo Phật giáo và tôn giáo khác từ khắp nơi trên thế giới, và tái khẳng định cam kết của ngài đối với sự hiệp nhất Kitô giáo và đối thoại liên tôn. Sự kiện này đánh dấu một trong những hoạt động công khai lớn đầu tiên của triều đại Giáo hoàng Leo, được bắt đầu vào đầu tháng này sau sự qua đời của Giáo hoàng Phanxicô hồi tháng Ba.
Sự kiện đã quy tụ các nhà lãnh đạo từ nhiều hệ phái Kitô giáo, bao gồm Đức Thượng Phụ Đại Kết Bartholomew của Constantinople, Đức Thượng Phụ Chính Thống Theophilos III của Jerusalem, và Catholicos Awa III của Giáo hội Assyria phương Đông, cùng với các đại diện của Anh giáo, Giám Lý và Tin Lành Luther.
“Với niềm vui lớn, tôi xin gửi lời chào thân ái đến tất cả quý vị – các đại diện của các Giáo hội và cộng đồng giáo hội khác cũng như các tôn giáo khác – những người đã tham dự lễ khai mạc thừa tác vụ của tôi với tư cách là Giám mục Rôma và người kế vị Thánh Phêrô.”
Ngoài các đại diện Phật giáo, buổi lễ còn có sự hiện diện của các nhà lãnh đạo tôn giáo từ cộng đồng Kỳ Na giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo và đạo Sikh, phản ánh cam kết liên tục của Vatican trong việc gắn kết đa tôn giáo. Thông điệp của Giáo hoàng nhấn mạnh việc xây dựng cầu nối trong một thế giới bị chia cắt.
“Con đường chung của chúng ta có thể và cần được hiểu theo nghĩa rộng, là sự tham gia của tất cả mọi người trong tinh thần huynh đệ nhân loại… Bây giờ là lúc cho đối thoại và xây dựng những chiếc cầu,” ngài nói với những người có mặt. “Tôi vì thế cảm thấy vui mừng và biết ơn trước sự hiện diện của các đại diện đến từ các truyền thống tôn giáo khác, những người cùng chia sẻ hành trình tìm kiếm Thượng Đế và ý muốn của Ngài – mà ý muốn ấy luôn và chỉ là ý muốn của tình yêu và sự sống cho con người và muôn loài.”
Tân giáo hoàng cũng khẳng định ý định tiếp nối nỗ lực của Giáo hoàng Phanxicô trong việc thúc đẩy tính hiệp hành – quá trình phân định chung và đối thoại bao trùm trong Giáo hội Công giáo. Ngài liên hệ tính hiệp hành mật thiết với tiến trình đại kết, phát biểu rằng những “hình thức mới và cụ thể” của sự hợp tác mang tính hiệp hành sẽ được khám phá cùng với các cộng đồng Kitô giáo khác, lưu ý rằng: “Quý vị đã chứng kiến những nỗ lực đáng kể của Giáo hoàng Phanxicô trong việc thúc đẩy đối thoại liên tôn. Qua lời nói và hành động, ngài đã mở ra những con đường gặp gỡ mới, nhằm phát triển ‘văn hóa đối thoại như là con đường; hợp tác lẫn nhau như là quy tắc ứng xử; và hiểu biết lẫn nhau như là phương pháp và tiêu chuẩn.’”
Giáo hoàng Leo cũng ghi nhận sự đa dạng tôn giáo có mặt trong khán phòng và kêu gọi hành động đoàn kết trước các cuộc khủng hoảng toàn cầu. “Trong một thế giới đang bị tổn thương bởi bạo lực và xung đột,” ngài nói, “mỗi cộng đồng hiện diện nơi đây đều mang đến đóng góp riêng của mình về trí tuệ, lòng từ bi và cam kết vì lợi ích của nhân loại và việc bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta.”
Đi xa hơn, Giáo hoàng kêu gọi tất cả tiếp tục sự dấn thân của mình: “Tôi tin tưởng rằng nếu chúng ta đồng lòng và thoát khỏi các điều kiện mang tính ý thức hệ hay chính trị, chúng ta có thể nói ‘không’ với chiến tranh và ‘có’ với hòa bình; ‘không’ với chạy đua vũ trang và ‘có’ với giải trừ quân bị; ‘không’ với một nền kinh tế làm nghèo các dân tộc và trái đất, và ‘có’ với sự phát triển toàn diện.” (Vatican)
Đối với các Phật tử, việc Vatican tái khẳng định cam kết đối thoại liên tôn là điều đáng chú ý. Dù quan hệ Công giáo – Phật giáo thường ít được công khai hơn so với các cuộc đối thoại khác, các triều đại giáo hoàng trước đã thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau thông qua các giá trị chung như từ bi, hòa bình và bất bạo động. Khi Giáo hoàng Leo đảm nhận vai trò mới, các cộng đồng Phật giáo trên toàn thế giới có thể sẽ theo dõi để thấy sự tiếp nối và phát triển trong mối quan hệ này.
Đối thoại Kitô giáo – Phật giáo đã là một phần trong nỗ lực tiếp cận của Vatican kể từ Công đồng Vatican II, và được tăng cường dưới triều đại của Giáo hoàng Gioan Phaolô II và Giáo hoàng Phanxicô. Hội đồng Giáo hoàng về Đối thoại Liên tôn đã tích cực giao lưu với cộng đồng Phật giáo tại châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ, tập trung vào các mối quan tâm đạo đức chung và các hành động chung trong các vấn đề như biến đổi khí hậu, đói nghèo và chuyển hóa nội tâm.
Với hơn 500 triệu tín đồ trên toàn thế giới, Phật giáo vẫn là một trong những tôn giáo trọng yếu trong nỗ lực liên tôn của Vatican. Tại các quốc gia như Nhật Bản, Myanmar, Sri Lanka, Thái Lan và Việt Nam, các tương tác giữa Phật giáo và Kitô giáo thường diễn ra trong bối cảnh hợp tác xã hội địa phương và các mục tiêu nhân đạo chung.
Cựu tăng sĩ Phật giáo và học giả đương đại, Tiến sĩ Boonchuay Doojai, Chủ tịch Quỹ Liên Tôn Thái Lan vì Phát triển Xã hội, ca ngợi cam kết của Giáo hoàng trong việc tiếp nối công việc của người tiền nhiệm: “Ngài rõ ràng đang bước theo dấu chân của Giáo hoàng Phanxicô, nhưng đồng thời cũng vạch ra con đường riêng của mình – tôn vinh truyền thống trong khi đón nhận sự đổi mới. Ngài nhắc chúng ta rằng một giáo hoàng mới không chỉ mang đến sự tiếp nối, mà còn mở ra một định hướng mới.”
