Khi những đóa sen hồng bắt đầu bung nở giữa tiết trời tháng Tư dịu dàng, khi khắp nơi rợp cờ hoa và âm vang câu kinh chúc tụng, ta biết mùa Phật đản lại về. Nhưng Vesak không chỉ là ngày tưởng niệm sự đản sinh của một bậc giác ngộ – Đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni – mà còn là thời khắc để cả nhân loại dừng lại, cúi đầu suy ngẫm về con đường thoát khổ mà Ngài đã khai mở: con đường của từ bi, trí tuệ và tỉnh thức.
Ánh sáng Vesak, từ lâu, đã vượt khỏi khuôn khổ của một nghi lễ tôn giáo. Nó đã trở thành một dòng chảy tinh thần thấm sâu vào từng ngóc ngách của đời sống – từ những mái chùa thanh tịnh đến từng mái nhà bình dị, từ các trung tâm đô thị nhộn nhịp đến những vùng quê yên ả. Và hơn hết, nó đã lan tỏa đến từng trái tim – dù là Phật tử hay không – như một lời mời gọi tha thiết: Hãy quay về với chính mình, hãy trở về với phần người đẹp nhất trong bạn, hãy sống chậm lại để lắng nghe tiếng nói của lương tri và tình thương.
Trong ánh sáng dịu dàng ấy, nhiều người bỗng dưng thấy lòng mình lắng lại. Giữa những bộn bề lo toan, giữa dòng đời cuồn cuộn trôi qua tháng năm hối hả, mùa Vesak đến như một nhịp dừng, để ta tự hỏi: Mình đã sống như thế nào? Đã sống cho điều gì? Đã trao đi những gì và để lại những gì? Có đang gieo những hạt giống thiện lành hay chỉ vun vén cho riêng mình?
Những câu hỏi tưởng chừng đơn giản ấy, nếu thật sự đối diện với chúng, sẽ chạm đến tận cùng của sự tỉnh thức. Bởi vì con đường giác ngộ không phải là con đường mơ hồ xa xôi, mà bắt đầu từ chính giây phút này – khi ta biết dừng lại để sống có ý nghĩa, khi ta chọn từ bi thay vì hận thù, chọn bao dung thay vì hơn thua, chọn sẻ chia thay vì thờ ơ.
Đức Phật đã không để lại quyền lực, của cải hay triết lý viển vông cho đời sau. Ngài để lại một tấm gương sống – một cuộc đời bình dị nhưng cao cả, một hành trình vượt qua vô minh và khổ đau bằng tình thương vô điều kiện và trí tuệ sâu thẳm. Ngài dạy rằng: “Tất cả chúng sinh đều có Phật tánh”. Tức là trong mỗi người chúng ta đều có hạt giống của sự tỉnh thức, của lòng từ bi, của khả năng chuyển hóa và giải thoát. Chúng ta không cần tìm kiếm xa xôi – chỉ cần quay về, chăm sóc chính mình bằng chánh niệm, nuôi dưỡng tâm hồn bằng giới – định – tuệ, thì an lạc sẽ đến.
Trong một thế giới đầy rẫy bất an – nơi bạo lực, chia rẽ, ganh ghét và khổ đau ngày càng lớn – lời dạy của Đức Phật càng trở nên khẩn thiết hơn bao giờ hết. Vesak không chỉ là dịp để tưởng nhớ, mà là lời hiệu triệu: Hãy cùng nhau thắp sáng ngọn đèn tỉnh thức! Hãy bắt đầu bằng chính bản thân mình – sống tử tế hơn, lắng nghe nhiều hơn, yêu thương thật lòng hơn. Bởi mỗi người sống đẹp thì gia đình mới ấm êm, xã hội mới hài hòa, và đất nước mới vững mạnh từ gốc rễ của đạo đức và lòng nhân ái.
Vesak còn là cơ hội để khơi dậy niềm tin về phẩm giá con người – không phải từ những thành công ngoài đời, mà từ khả năng vượt lên khổ đau, sống an lành giữa mọi biến động. Phật không ở đâu xa. Phật ở trong từng ánh mắt hiền lành, từng bàn tay sẻ chia, từng bước chân chánh niệm của những con người biết sống vì nhau. Đó mới chính là lễ hội thật sự – lễ hội của tâm thức tỉnh giác, lễ hội của lòng từ trải rộng khắp mười phương.
Xin kính mừng ngày Phật đản với tất cả lòng thành kính và biết ơn sâu sắc. Nguyện cầu ánh sáng trí tuệ và từ bi của Đức Phật tiếp tục chiếu soi nhân loại, chữa lành những tổn thương, hàn gắn những đổ vỡ, đánh thức tình thương và sự hiểu biết trong mỗi con người. Và mong rằng trong từng mái nhà, từng con ngõ, từng trái tim, ngọn đèn Vesak sẽ luôn được thắp sáng – để soi đường cho ta trở về với chính mình, trở về với nhau, trong tinh thần hòa hợp, yêu thương và tỉnh thức.
Nam mô Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
