Trong đời sống hàng ngày, không ít người sống với tâm thế luôn mong muốn được công nhận, được yêu mến, và được tôn trọng bởi người khác. Đây là nhu cầu tâm lý rất tự nhiên của con người – ai cũng muốn mình có giá trị trong mắt cộng đồng. Tuy nhiên, có một bộ phận không nhỏ đã lựa chọn một cách thức sai lầm để đạt được điều đó: lấy lòng người khác bằng sự chiều chuộng, nhân nhượng và hy sinh bản thân quá mức.
Họ cố gắng làm vừa lòng tất cả mọi người, nín nhịn khi bị xúc phạm, gật đầu trước những điều vô lý, và luôn cố tỏ ra dễ chịu dù trong lòng đầy ấm ức. Họ cho rằng sự tử tế và nhún nhường sẽ được đền đáp bằng sự yêu quý và tôn trọng. Nhưng thực tế thường phủ phàng hơn rất nhiều.
Lấy lòng là biểu hiện của sự yếu thế, không phải sức mạnh
Khi bạn lấy lòng ai đó – đặc biệt là những người đã không trân trọng bạn ngay từ đầu – bạn đang đặt mình vào một vị trí yếu thế. Bạn truyền đi một thông điệp ngầm rằng: “Tôi sẵn sàng làm mọi thứ để được anh/chị công nhận”. Điều này không khiến người khác khâm phục bạn. Trái lại, họ có thể cảm thấy bạn là người dễ kiểm soát, dễ thao túng, không có lập trường cá nhân.
Lòng tốt khi không đi kèm với sự tự trọng sẽ biến thành sự yếu đuối. Người biết rõ giá trị của bản thân sẽ không cần phải làm hài lòng bất cứ ai bằng mọi giá. Họ tử tế, nhưng không quỵ lụy. Họ lắng nghe, nhưng không cam chịu. Họ sẵn sàng nhún nhường, nhưng không đánh mất phẩm giá.
Tôn trọng không thể cầu xin, chỉ có thể xây dựng
Tôn trọng là một dạng “tài sản xã hội” mà bạn phải tích lũy bằng cách sống có nguyên tắc, có bản lĩnh và nhất quán với giá trị của mình. Người khác chỉ thực sự tôn trọng bạn khi họ nhận ra bạn là người đáng tin, có chính kiến và không dễ dàng bị lung lay trước áp lực hay lời khen chê.
Nếu bạn liên tục chiều theo ý kiến của người khác, bạn đang tự làm mờ nhạt bản sắc cá nhân. Dần dần, bạn đánh mất chính mình mà vẫn không có được sự công nhận như mong đợi. Đó là cái giá rất đắt của việc sống dựa vào ánh mắt người đời.
Sự tử tế thật sự không cần phải “lấy lòng”
Tử tế không có nghĩa là phải chiều chuộng. Thẳng thắn, trung thực, và sống có giới hạn cũng là một dạng tử tế. Khi bạn dám nói “không” trước những yêu cầu vô lý, khi bạn dám bảo vệ lẽ phải dù có bị chỉ trích, thì bạn đang khẳng định giá trị của mình một cách mạnh mẽ và rõ ràng. Người khác sẽ không thể không nể phục bạn, cho dù họ có đồng tình hay không.
Tử tế là cho đi từ sự đầy đủ bên trong, không phải từ nỗi sợ bị ghét bỏ. Một người càng sợ bị người khác không thích thì càng dễ bị chi phối bởi cảm xúc của người ngoài, và càng dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của việc “lấy lòng – thất vọng – tự ti – lại tiếp tục lấy lòng”.
Hãy chọn tự trọng thay vì được yêu thích tạm thời
Có một sự thật đáng suy ngẫm: bạn không thể kiểm soát được suy nghĩ của người khác, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát cách bạn phản ứng và sống với chính mình. Người sống có tự trọng không nhất thiết được tất cả yêu quý, nhưng chắc chắn sẽ được những người đúng mực tôn trọng.
Hãy tập trung phát triển giá trị bản thân: nâng cao năng lực, rèn luyện bản lĩnh, giữ vững đạo đức cá nhân. Khi bạn sống đúng với giá trị của mình, bạn không cần đi cầu xin sự công nhận – nó sẽ đến một cách tự nhiên, từ những người xứng đáng.
—
Lấy lòng không phải là con đường dẫn đến tôn trọng, mà là lối rẽ dẫn đến sự coi thường. Trong một thế giới nơi mà sự mạnh mẽ nội tâm được đánh giá cao, việc hạ mình quá mức để mong người khác chấp nhận chỉ khiến bạn tự làm tổn thương chính mình.
Hãy nhớ: Tôn trọng không đến từ sự dễ dãi, mà đến từ việc bạn kiên định với giá trị và giới hạn của bản thân. Muốn được người khác trân trọng, trước tiên bạn phải trân trọng chính mình.
