Phong tục

Tết Nguyên đán là Tết đầu tiên và quan trọng nhất trong năm. Căn cứ vào các phong tục và quá trình chuẩn bị có thể nhận thấy Tết Nguyên đán đã gắn bó với đời sống con người từ xa xưa.

Ngày ấy, không biết từ bao giờ và cũng không biết bằng cách gì, quỷ chiếm đoạt tất cả đất nước. Người chỉ ăn nhờ ở đậu và làm rẽ ruộng đất của quỷ. Quỷ đối với người ngày càng quá tay.

Thật khó xác định được từ thời gian nào, lễ hội đã trở thành hơi thở của cuộc sống cộng đồng người Việt. Lễ hội vừa là nét đẹp văn hóa của người Việt, vừa thể hiện mơ ước của ngàn đời về hạnh phúc và cuộc sống bình an cho mình và gia đình.

Cứ mỗi năm Tết sắp về, có người lại than "sợ Tết lắm". Bởi Tết đến họ không được "Vui như Tết", mà phải lo toan đủ đường. Tết sẽ vẫn là Tết, nhưng cần phải nhẹ nhàng hơn, đó là tâm điểm trò chuyện với Tiền Phong Cuối tháng của các chuyên gia tâm lý.

Tết Nguyên Đán trong cung đình thể hiện nổi bật nhất, trang trọng nhất nghi thức của Tết Việt Nam xưa. Ngoài những nét cổ truyền và phổ biến như Tết trong dân chúng, Tết nơi cung đình mang dáng vẻ độc đáo riêng của sự tôn nghiêm và quyền lực.

Những ngày cuối năm trong cái không khí se se lạnh của trời đất chuyển mùa, khi từng làn gió xuân trở lại vuốt nhẹ qua môi, qua má, mấy câu thơ của nhà thi hào xưa bỗng chợt hiện về. Mới nhớ làm sao những ngày Tết quê nhà, nhớ làm sao không khí sum vầy vào ngày đầu xuân, mấy anh chị em trong gia đình cùng đi tảo mộ ở mảnh vườn nhỏ sau nhà.

Một sáng chủ nhật cuối đông, trời se se lạnh, những giọt mưa bay lất phất suốt ngày dường như đang từ từ nhường chỗ cho những tia nắng hồng lấp lánh ánh xuân.

Ngày Tết được thưởng thức những món chay ngon đối với những người quen khẩu vị “mặn” là cả một thay đổi đầy thú vị. Bởi lẽ, những món ăn ngày Tết quá nhiều chất béo gây ngán và biếng ăn. Cho nên, thực đơn chay ngày Tết thường là những món ăn rất bình thường được chế biến từ rau củ thiên nhiên trở nên cần thiết. Có lẽ không gì thú vị bằng tự mình vào bếp chế biến những món chay đậm đà hương vị thiên nhiên và thưởng thức nó cùng với gia đình.

Việc tổ chức lễ Tết Nguyên đán trong cung đình triều Nguyễn (1802 – 1945) rất trang trọng và cầu kỳ, thiên về nghi lễ hơn là hội hè, thụ hưởng. Vì thế, trang phục mà nhà vua, hoàng gia và các đại thần mặc trong các dịp lễ Tết cũng rất cầu kỳ và triệt để tuân thủ các điển chế mà triều đình đã quy định.

Jim Goodman là nhà nghiên cứu người Mỹ. Ông là tác giả của nhiều cuốn sách về văn hóa, lịch sử các nước châu Á như Nepal, Thái Lan, Trung Quốc và Việt Nam. Nhân dịp năm mới, Jim đã chia sẻ với báo PNTĐ về Tết Hà Nội mà Jim từng trải nghiệm…