Trang chủ Văn hóa Băn khoăn lúng túng trong việc quản lý nhà nước về linh...

Băn khoăn lúng túng trong việc quản lý nhà nước về linh vật ngoại lai

201

Những vấn đề được dư luận quan tâm do định hướng của nhà nước Cùng công văn 2662 của Bộ VHTT & DL năm 2014, về việc không sử dụng biểu tượng sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Đã có những chuyển biến tích cực về mặt bảo tồn văn hoá thuần Việt, tuy nhiên những vấn đề này vẫn còn nhiều vấn đề cần phải đặt ra, trong đó vẫn có những vướng mắc khó giải quyết dứt điểm.

Hình ảnh minh họa

Việc thay thế linh vật là điều tích cực nhưng cần có sự tôn trọng hơn trong việc sử dụng hình ảnh chùa làm nguồn tuệ liệu cũng như trong phê phán như vậy sẽ không làm hoang mang tuệ tưởng tới quần chúng nhân dân.

Thiếu một sự định hướng ngay từ ban đầu của ngành văn hoá

Khi những linh vật ngoại lai đã lan tràn vào Việt Nam rất nhiều năm và trở thành một biểu tượng tâm linh trong văn hoá Việt thì lại chưa thấy có sự định hướng của ngành văn hoá, nhưng tới khi được đặt ở khắp các nơi, chùa đình, miếu mạo, cơ quan, công sở, đặc biệt các điểm di tích. Sau khi công văn 2662 bản hành nhiều tỉnh thành đã có những thống kê và tuyên truyền cho người dân nhận thức rõ về linh vật ngoại lai và linh vật thuần Việt, song vẫn gặp phải những bất cập trong việc cấm sử dụng linh vật ngoại lai. Bất cập về định nghĩa  thuần phong Mỹ tục và định hướng cho các cơ sở doanh nghiệp đá Mỹ nghệ không gặp phải khó khăn trong việc tồn đọng linh vật cũng như trong sản xuất.

Trong thời gian qua, nhiều mẫu triển lãm linh vật thuần Việt đã được giới thiệu trong cả nước (ảnh minh họa An Ngọc/ Việt Nam)

Phần lớn các cơ quan và người đứng đầu cho rằng trưng bày các linh vật này chỉ với mục đích làm đẹp, cũng là sở thích lựa chọn thẩm Mỹ của từng người và tăng sự uy nghi cho công sở chứ không thấy ảnh hưởng gì. Nhiều đơn vị còn băn khoăn nếu di dời thì dời đi đâu và làm thế nào, bởi những con sư tử đá này cũng được họ mua khá đắt tiền hoặc nhiều nơi được người có tín tâm cung tiến. Nếu bỏ đi có hợp với lòng người và đáng lý phần đưa nhận thức bảo tồn văn hoá phải được giáo dục phổ biến sâu sắc. Ngoài ra, tại một số di tích, cơ quan đơn vị biểu tượng linh vật còn có ý nghĩa tâm linh, do vậy di dời như thế nào cho hợp lý với định hướng của cơ quan quản lý nhà nước cũng đang là một vấn đề nan giải.Nhiều nơi di tích còn lúng túng không phân biệt được đâu là ngoại lai và đâu là thuần Việt, cũng như văn hoá là do con người sáng tạo ra.

Cần có sự kết hợp chặt chẽ với tôn giáo trong việc tuyên truyền vận động trưng cầu yếu kiến trong nhận thức bảo tồn văn hoá  Việt.

Việc sử dụng những hình ảnh chùa, cũng như vội nói là một nồi lẩu thập cẩm thì người viết không hoàn toàn đồng ý, với sự tiếp nhận văn hoá, hay giáo thoa văn hoá đã xuất hiện từ lâu đời nay, huống chi thiếu đi một sự định hướng từ ban đầu, thì không thể trách thiếu đi một cái nhìn văn hoá. Mỗi một thấy đổi cần có sự kết hợp chặt của nhà nước và tôn giáo, sẽ giúp mỗi đơn vị cơ sở tâm linh hay doanh nghiệp không phải gồng mình chạy theo cái gọi là xu thế văn hoá thuần Việt. Bởi trong luật pháp của Việt Nam không định nghĩa rõ ràng về thuần phong Mỹ tục và những bài trí nơi cơ sở thờ tự hiện nay không có một thống nhất nhất định nào.

Việc đẩy mạnh công tác truyền thông cũng như ban hành các công văn điều luật trong bảo tồn văn hoá thuần Việt là việc vô cùng cần thiết, để quảng bá hình ảnh Việt Nam tới các nước bạn trên thế giới. Nhưng sự cần thiết đó đó nếu làm không khéo vô hình trung mang tính chất quy chụp và thiếu đi tính công bằng văn minh trong hành chính.

Trang nghiêm chốn tâm linh ( Hình ảnh minh họa)

Hồi sinh linh vật Việt

Linh vật là một biểu tượng hư cấu, nhưng mang lại giá trị tinh thần lớn cho người dân, việc đánh đồng hoặc không phân biệt được linh vật ngoại lai và thuần việt sẽ đánh mất đi giá trị bản sắc văn hoá. Lý giả những nhầm lẫn này thì người nghệ nhân sẽ nhầm lẫn, chính vì hư cấu nên không có một khuân thước nhất định trong tạo hình, phải tuỳ thuộc vào mức độ sáng tạo. Như vậy muốn làm hồi sinh linh vật thuần Việt cần có những mẫu mã và niên đại từng thời.

Cách làm sống lại linh vật việt theo định hướng của nhà nước là nâng cao tầm nhận thức về văn hoá linh vật trong thờ cúngvàcần có văn bản hướng dẫn chỉ rõ đặc điểm nhận rõ đâu là linh vất thuần Việt và đâu là linh vật ngoại lai. Để làm được việc đó, cần có sự chung tay, góp sức của cộng đồng, đặc biệt là của các nhà nghiên cứu văn hóa.

Nghê Việt thế kỷ XVII đền vua Lê Thánh Tông (Thanh Hoá)

Nông Phu Họ Thích