Trang chủ Quốc tế Một thoáng Đài Loan: Phật đường, Giảng đường – Những nét văn...

Một thoáng Đài Loan: Phật đường, Giảng đường – Những nét văn hóa đặc sắc

379

Đón đoàn tại sân bay có TT.Triệt Định, thầy Hạnh Bình, thầy Giải Hiền, một số Tăng Ni, giáo sư và cư sĩ. Tối hôm đó, đoàn trú tại chùa Nguyên Hanh, phố Trường Thanh, Tân Trang, Đài Bắc. Đây là chi nhánh của Tổ đình Nguyên Hanh tự, Cao Hùng. Thật ra, Tổ đình gốc ở tận Chương Châu, tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc, có lịch sử trên 300 năm, từ triều đại vua Càn Long nhà Thanh.


Sáng hôm sau, 13-10, đoàn khởi hành đến Đại học Hoa Phạm, Thạch Định, huyện Đài Bắc. Đường dẫn lên trường rất ngoạn mục, bên rừng, bên núi, phong cảnh vừa u nhã vừa hiện đại với đường cao tốc Bắc Nam lúc ẩn lúc hiện phía bên kia đồi. Trường Đại học Hoa Phạm nằm trên một sườn núi với những kiến trúc mang đầy tính nghệ thuật. Hỏi ra mới biết Ni trưởng Hiểu Vân còn là một nghệ sĩ, học giả. Một sự kết hợp kỳ lạ của những thiên tư hiếm có. Khi xây dựng trường, Ni trưởng chủ trương mỗi một tòa nhà, thậm chí mỗi một gian phòng phải là một tác phẩm nghệ thuật. Thảo nào, ngay cả nhà bếp và dãy nhà ăn cũng được thiết kế đẹp mắt, hài hòa.


Thầy Hạnh Bình, một Tăng sinh Việt Nam, hiện đang làm luận án tiến sĩ tại đây, cho biết: Trường này có 8 tòa nhà lớn và đang được xây thêm một tòa nhà mới để mở rộng thư viện. Trường có 3 viện, mỗi viện khoảng 10 khoa, tổng cộng có khoảng 30 khoa với trên 4.000 sinh viên; nổi bật là khoa Đông phương Nhân văn học, chuyên đào tạo cao học và nghiên cứu sinh.


Nội dung hội thảo đầu tiên tập trung về sự nghiệp hành hoạt của Ni trưởng Hiểu Vân, một trong những nữ nhân kỳ tài của Đài Loan. Sinh trưởng ở Hồng Kông, Ni trưởng vân du tham học nhiều nước trên thế giới; từ Bắc Mỹ đến Pháp, Bỉ, Đức; từ Ấn Độ đến Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ… cuối cùng đến Đài Loan khai sơn Hoa Phạm.


Nội dung hội thảo thứ hai về giáo dục và văn hóa Phật giáo, với sự tham gia của nhiều giáo sư tên tuổi đến từ Bắc Mỹ, Canada, Nhật Bản, Liên bang Nga, Malaysia, Trung Quốc và Việt Nam. Trong đó, đáng chú ý là các bài tham luận của GS.Lewis R. Lancaster (Hoa Kỳ) với đề tài “Giáo dục Phật giáo và khoa học kỹ thuật”; GS.Lê Mạnh Thát với bài phát biểu về “Bản dịch kinh Pháp Hoa của ngài Pháp Liên”; GS.A.W. Barber (Canada) với đề tài “Tư tưởng của ngài Viên Lâm đối với việc nghiên cứu Phật giáo”; Nữ GS.Elise De Vido (Hoa Kỳ) với đề tài “Ảnh hưởng của Thái Hư đại sư đối với Phật giáo Việt Nam” v.v…


Tối hôm ấy, đoàn Việt Nam về lại chùa Nguyên Hanh trong tâm trạng đầy ắp những điều mới lạ vừa tiếp nhận được trong ngày. Sau buổi “dược thực”, đoàn được tham dự buổi nói chuyện của GS.Lewis R. Lancaster với đề tài liên quan đến những bước chuyển động lớn trong lịch sử phát triển của đạo Phật. Giáo sư cũng giới thiệu phần mềm vi tính GIF độc đáo đang được Khoa Phật học, thuộc Đại học Berkeley, Hoa Kỳ phát triển. Phần mềm này có khả năng tái hiện lại từng bước thăng trầm, từng năm thay đổi của một vị trí địa lý nhất định trên bề mặt địa cầu.


Những ngày còn lại, đoàn tiếp tục đi thăm viếng những trọng điểm giáo dục văn hóa của Phật giáo Đài Loan như:


1. Đại học Phật Quang rộng 56 mẫu đất, trên đỉnh núi Lâm Mỹ, tỉnh Nghi Lan, nơi có vị tân Hiệu trưởng nổi tiếng Ông Chánh Nghĩa. Nơi đây có câu chuyện “tam cố thảo lư” thú vị của Đại lão HT.Thích Tinh Vân và câu chuyện tòa nhà thư viện của hai vị Bồ tát tại gia. Đại học hiện có hơn 20 khoa thuộc hai lĩnh vực nhân văn và xã hội. Khoa Tôn giáo học chú trọng 4 nội dung: nghiên cứu căn bản; nghiên cứu giao thoa giữa các tôn giáo; ứng dụng trị liệu; nghiên cứu thực địa điền dã. Ngoài việc đào tạo chuyên gia tôn giáo học, trường còn thúc đẩy việc giao lưu giữa các tôn giáo về phương diện học thuật, văn hóa…


2. Đại học Tăng Già thuộc Pháp Cổ Sơn ở thôn Tam Giới, xã Kim Sơn, huyện Đài Bắc. Đoàn được TT.Thích Quả Nguyên, thiền chủ và thầy Thích Hạnh Giới, Tiến sĩ Tôn giáo học từ Hannover, Đức, đón tiếp. Điều thú vị là cả hai vị đều có gốc gác Việt Nam và vẫn giữ được khả năng diễn đạt tiếng Việt trôi chảy. Đoàn được xem đoạn phim giới thiệu về trường, mà chất lượng đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật nhà thiền. Những hạng mục xây dựng nơi đây đều triệt để tuân thủ những nguyên tắc bảo tồn sinh thái và thể hiện đậm đà phong cách tiêu dao thanh thoát của chốn tòng lâm.


3. Phật học viện Viên Quang – nơi thầy Hạnh Bình đang giảng dạy. Đoàn được Thượng tọa Hiệu phó đón tiếp thân mật và hướng dẫn thăm viếng nội viện. Một dãy lầu Tăng xá khoảng 5 tầng đang thi công sắp sửa hoàn tất. Đặc biệt, Học viện Viên Quang có một pho tượng cổ Quán Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ, cao khoảng 3m, chạm khắc thật tinh xảo và pho tượng ngài Huyền Trang rất ấn tượng.


4. Phật học viện Phúc Nghiêm, do Đại lão Hòa thượng Ấn Thuận khai sơn, tọa lạc tại số 3, ngõ 365, đường Minh Hồ, thành phố Tân Trúc. Tuy Phúc Nghiêm là một học viện, nhưng lối kiến trúc lại giống như một thiền viện với phong cách trầm mặc, hài hòa. Từ tháng 9-2000, học viện đã chuyển thành đại học với chương trình 4 năm ở cấp đại học và 3 năm ở cấp cao học.


5. Đại học Nam Hoa tọa lạc tại số 32, xã Trung Khanh, thị trấn Đại Lâm, huyện Gia Nghĩa, trên một mảnh đất rộng 60 mẫu. Đây là một đại học tầm cỡ ở miền Nam Đài Loan, do Đại Lão HT.Tinh Vân sáng lập. Thư viện có 727 chỗ ngồi, lưu trữ 155 ngàn quyển sách, trong đó có 1.880 ấn phẩm thuộc dạng báo chí. Cứ mỗi năm, nhà trường có khoản ngân quỹ tương đương khoảng 10 tỷ VNĐ để bổ sung thêm sách báo. Đại học hiện có hơn 40 khoa, thuộc 4 lĩnh vực: Quản lý, Nhân văn, Khoa học Xã hội và Phát triển giáo dục, với khoảng 6 ngàn sinh viên tham học. Ở đây, bộ môn Phật học không chỉ đơn thuần là Kinh, Luật, Luận mà phải nghiên cứu trong một mối tương quan, vì vậy mà một sinh viên phải chọn các chuyên ban như: Phật học Xã hội học, Phật học Kinh tế học, Phật học Lịch sử học, Phật học Tâm lý học…


6. Tổ đình Nguyên Hanh, tọa lạc tại số 7, ngõ Nguyên Hanh, phường Cổ Sơn, Cao Hùng, hiện do HT.Phổ Diệu làm tọa chủ. Tổ đình được Đại sư Kinh Nguyên xây dựng năm 1743 để phụng thờ Bồ tát Quán Thế Âm, được xem là một trong những ngôi chùa xưa nhất ở Cao Hùng. Hiện nay chùa cao 5 tầng, lưng lửng trên sườn núi Thọ Sơn. Vị tri khách kể rằng, hồi mới sáng lập, nguyên vùng này là gò bãi hoang sơ, cửa nhà phố phường san sát dưới kia đều nằm trong cuộc đất mà khi xưa nhà chùa khai khẩn. Tuy chuyên tu Tịnh độ, nhưng nhà chùa có những hoạt động đa dạng, từ việc giáo dục tại Phật học viện Nguyên Hanh cho đến những khóa Phật thất, Bát quan trai định kỳ; từ việc in ấn bán nguyệt san Diệu Lâm cho đến phiên dịch Thánh tạng Pàli; ngoài ra còn có các hoạt động từ thiện xã hội, đặc biệt là xe phát thuốc lưu động dành cho những vùng sâu…


7. Phật Quang Sơn tự, thôn Đại Thọ, Cao Hùng, là một ngôi già lam quy mô nhất nhì Đài Loan và thế giới, với hơn 20 tòa điện, đường, lầu các trang nghiêm; trong đó Phật học viện Tòng Lâm là nơi đào tạo những Tăng sĩ chuyên tu, thực học. Được sáng lập năm 1967, Học viện tiếp nhận sinh viên tại chỗ và nhiều nước khác… đồng thời cũng đã có hơn 200 chi nhánh ở khắp nơi trên thế giới. Tờ nhật báo Nhân Gian Phước Báo của hệ thống Phật Quang Sơn phát hành 200.000 ấn bản mỗi ngày. Quả thật, Đại lão HT.Thích Tinh Vân đã có một sự nghiệp kỳ vĩ cống hiến cho Phật giáo Đài Loan và thế giới.


8. Trung Đài Thiền Tự, số 1, đại lộ Tân Lý Trung Đài, thị trấn Phố Lý, huyện Nam Đầu, do HT.Thích Duy Giác sáng lập. Ngôi chùa tọa lạc trên một đỉnh núi lớn, hai bên có hai đỉnh núi nhỏ hộ vệ. Đứng trước cổng chùa, khách hành hương có thể phóng tầm mắt bao trùm cả thị trấn Phố Lý xa xa. Đây là một đại già lam được xây dựng hoành tráng, kỳ vĩ bậc nhất Đài Loan, có lúc được mệnh danh là “Vatican của Phật giáo”. Tổng thể kiến trúc là một dung hợp những nguyên lý của nghệ thuật, văn hóa, khoa học và hoằng pháp. Có thể nói, mỗi một hạng mục kiến trúc bên ngoài, mỗi một phong cách trang hoàng bên trong, đều là biểu hiện sống động của một ý tưởng nào đó trong hệ thống tư tưởng Phật giáo.


TT.Thích Kiến Đạt đã đưa đoàn vào nội viện chiêm bái, lên tận đỉnh của tòa tháp chính cao 108m, gồm 37 tầng. Mọi người cảm thấy ấm lòng khi Thượng tọa cho biết rằng, tất cả 10 ngàn pho tượng trong điện Vạn Phật đều do bàn tay những nghệ nhân Việt Nam thực hiện.


Phương châm hoạt động của ngôi đại tự này gồm: Học thuật hóa, giáo dục hóa, nghệ thuật hóa, khoa học hóa và sinh hoạt hóa; được gọi chung là “ngũ hóa”. Nội viện hiện có 1.200 Tăng Ni, trong đó có 300 vị là sinh viên của Phật học viện tại đây.


Dọc theo tuyến thăm viếng chính, đoàn còn ghé thăm những điểm phụ như: 1. Đầm Nhật Nguyệt ở Phố Lý, chiêm bái chùa Huyền Trang, nơi thờ xương cốt của vị Đường Tăng huyền thoại; vọng bái lầu Hàm Bích và điện Từ Ân; 2. Bệnh viện Từ Tế Đài Bắc ở số 289, đại lộ Kiến Quốc, huyện Đài Bắc, được xem là đội tiền tiêu của nền y học Phật giáo với 800 giường bệnh; 3. Đài Truyền hình Pháp Giới ở số 556, đại lộ Phục Hưng, Cao Hùng, là nơi phát tích của những nhà hùng biện Phật giáo Đài Loan; 4. Đài Truyền hình Đại Ái ở số 2 đường Lập Đức, Đài Bắc, là điển hình vượt khó để đem ánh sáng từ ái đến mọi nơi…


Lời kết


Mỗi nơi, mỗi chốn già lam tại Đài Loan mà đoàn Việt Nam đến làm việc hay ghé thăm là một câu chuyện làm xao xuyến lòng người. Câu chữ trên mặt giấy làm sao nói hết. Vòi vọi và uy nghiêm về học thuật như hệ thống Phúc Nghiêm; khúc chiết mà nhẹ nhàng như hệ thống Pháp Cổ; vĩ đại mà hiền hòa như hệ thống Phật Quang; bình dị bao dung như hệ thống Nguyên Hanh; hoành tráng và căn cơ như hệ thống Duy Giác; hài hòa cộng hưởng như hệ thống Hoa Phạm; lòng từ biến mãn như hệ thống Từ Tế… Mỗi dáng vẻ chùa viện tại nơi này đều mang bóng dáng của việc hoằng hóa nhân sinh. Thế giới Phật giáo Đài Loan dường như là một bộ sưu tập phong phú những quang phổ khác nhau, sắc thái khác nhau của chư Bồ tát: Quan Âm, Văn Thù, Phổ Hiền, Dược Vương, Địa Tạng… Quả thực, đó là bức tranh điển hình của một nền Phật giáo trăm hoa đua nở.